ارتباط تغییرات آهن مایع مغزی نخاعی با آسیب مغز متعاقب ضربه مغزی در رت

مقدمه: در ایران، هر ساله هزاران جوان دچار ضر به مغزی می شوند. ضربه مغزی موجب آسیب سلول های عصبی شده و مراقبت بعد از عمل بیمار را با مشکل روبرو می سازد. هم چنین، افزایش آهن در مایع مغزی – نخاعی می تواند با رها سازی رادیکال های آزاد باعث هیپوکسی– ایسکیمی بافت مغز شود (واکنش هاب- وایس). هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مورفولوژی بافت عصبی به همراه سنجش میزان آهن csf بعد از ایجاد ضربه مغزی در رت نر بوده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع تجربی است که بر روی مایع مغزی نخاعی (cerebrol spinal flouid) csf 27 رت بالغ، از نژاد ویستار که به دو گروه کنترل (7راس) و تجربی i (9 راس) و ii (11راس) تقسیم شدند انجام گرفت. گروه کنترل پس از بیهوشی تحت عمل جراحی قرار گرفته تا 200 میکرولیتر csf با سوراخ نمودن غشای آتلانستواکسی پیدال به وسیله سوزن ها میلتون کشیده شود. و بافت مغزی از ناحیه پاریتال مغز برداشته شود .پس از بیهوشی، حیوانات تجربی با وزن ه 300 گرمی از فاصله 1 متری جمجمه دچار ضربه مغزی شده و به ترتیب 30 و 60 دقیقه بعد، از حیوانات تجربی ii, i نمونه برداری csf و بافت مغزی انجام شد. میزان آهن موجود در csf تمام رت ها با دستگاه جذب اتمی سنجیده شد. داده های تحقیق با نرم افزار آماری spss ver 10 تجزیه و تحلیل گردید.

نتایج: نتایج ماکروسکوپی نشان داد که پس از ایجاد ضربه مغزی، لخته های خون به طور پراکنده در اطراف مغز وجود داشتند. میزان آهن csf در گروه کنترل ppm0.31±2.95 بود. این میزان در گروه های تجربی ii, i به ترتیب 1.01± 6.14 (0.05(p> و 2.94±14.72 (0.001p<) گزارش شد. هم چنین، بافت مغزی گروه تجربی i دارای سلول های سیاه (black neurons) غیرطبیعی بود که در بین نورون های طبیعی پراکنده شده بودند. اما، اکثر سلول های عصبی در گروه ii آسیب شدید دیده بودند.

نتیجه گیرِی: نتایج این تحقیق نشان داد که بعد از ایجاد ضربه مغزی در رت، میزان آهن csf افزایش یافته و نورون های مغزی نیز آسیب می بینند. با گذشت زمان، این آسیب ها شدیدتر شده که می تواند در اختلالات ثانویه مغزی دخیل باشد. بنابراین، رسیدگی به بیماران ضربه مغزی در دقایق اولیه بسیار حیاتی است.