بررسی معشوق در کلام مولانا شرف الدین رامی

وصف زیبایی معشوق از رایج ترین موضوعات ادبیات فارسی است که در تغزلات، ادب غنائی و عرفانی جلوه های خاص آن نمود یافته است. انیس العشاق تألیف مولانا شرف الدین رامی از مهم ترین سراپانامه هایی است که ساختار محتوایی آن براساس دیدگاه شاعران فارسی زبان و عرب زبان به معشوق در شعر فارسی و عربی است. موضوع این پژوهش بررسی معشوق در کلام مولانا شرف الدین رامی است و هدف از آن شناخت جایگاه و مقام معشوق و توصیفات زیبایی شناسانه در وصف معشوق در کتاب انیس العشاق است. در این راستا سعی شده است تا به این سؤالات پاسخ داده شود: 1. توصیفات زیبایی شناختی معشوق در کلام شرف الدین رامی چگونه قابل تبیین است؟؛ 2. نوع و جایگاه معشوق در کلام شرف الدین رامی چگونه است؟. این پژوهش از نوع بنیادی و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای) است. این پژوهش نشان می دهد که شرف الدین رامی با استناد به آثار شاعران قرن پنجم تا هشتم هجری و هماهنگ با نظریه فرمی، زیبایی معشوق را در قامت بالا، گیسوی سیاه و مجعد، پیشانی بلند، ابروی کمانی، چشمان سیاه و بادامی، مژگان تیز و بلند، صورت گرد و سپید و گاه به همراه خط، بینی قلمی و باریک، خال سیاه و کوچک، لب قرمز و کوچک، دندان های سفید، دهان کوچک، چانه گرد، سینه پهن، ساعد و ساق ظریف، انگشتان باریک، گردن پُر و میان باریک می داند. هم چنین مولانا رامی منطبق با نظریه فرمی به زیبایی ذهنی و باطنی معشوق –فضائل اخلاقی و صفات شخصیتی- توجهی نداشته است. او گاه معشوق را زمینی و عینی، گاه آسمانی و معنوی و گاه تلفیقی از این دو می داند.