نفرین نفت: بررسی پیامدهای سوء دولت رانتیر

نفت بمثابه اساسی ترین کالای راهبردی، تاثیرات متعددی بر ساختار اجتماعی دارد. گستره این تاثیرات از تصمیم سازی و سیاستگزاری های هیئت حاکمه آغاز و تا تمایلات خرد اقتصادی عامه مردم ادامه می یابد. وجود نفت بمثابه ثروت نخستین، طبعی دوگانه دارد. بلحاظ نظری، وجود ثروت انبوه نخستین باید به رفاه و همزیستی بیشتر نیل یابد اما آنچه در عمل مشاهده میگردد سیل فلاکت و استبداد است که از پس نفت میآید تا آنجا که اندیشمندان وجود آن را «نفرین نفت» یا « بلای منابع» خوانده اند. در این مقاله پس از تبیین پدیده دولت رانتیر به عنوان دولت آفتزده از نفت، به شرح آثار رانت نفت در نظام مدنی، سیاسی و اقتصادی می پردازیم.