ملک الشعراء بهار در آیینه اندوهیادها

خراسان بزرگ، مهد علم و ادب ایران، مشاهیر برجسته ای را در خود پرورش داده که عالم دانش و ادب را با آثار سترگ خود دگرگون کرده با تحولی چشمگیر در عرصه شعر و نثر به وجود اورده اند. از میان این مشاهیر گرانسنگ، شاعر شهیر معاصر، محمدتقی بهار، به دلیل احاطه همه جانبه بر ابعاد مختلف علمی و ادبی، بسیاری از محققان معاصر را به اظهارنظر درباره خود و نقد و تحلیل آثار و اشعارش واداشته است. با مطالعه آثار و اشعار وی با شاعری نابغه، ادیبی برجسته، ناقدی پر مایه، مورخی توانا، سیاستمداری دانا، روزنامه نگاری آگاه، مبارزی سترگ و وطن خواهی بزرگ مواجه می شویم. درباره بهار سخن بسیار گفته شده است، اما در این مجال برآنیم که از خلال اندوهیادهای سروده شده برای او به چگونگی رابطه اش با شاعران معاصر- اعم از دوستی ها، همکاری ها و رقابت ها – و نظر آن ها درباره او پی ببریمو با بررسی این اشعار، شخصیت و فضای فکری اش را در یابیم و به ویژگی های آثار و به ویژه اشعار او دست یابیم. برای دستیابی به این مهم، پس از جمع آوری اشعار سروده شده در سوگ بهار، این اشعار را از جنبه های مختلف بررسی کردیم. با بررسی اندوهیادهای سروده شده برای او این نتیجه حاصل شد که انجمن های ادبی و کانون ها نقش مهم و موثری در شکل گیری روابط شاعران معاصر با بهار داشته است؛ همکار و یا هم فکر بودن آن ها با یکدیگر نیز در این زمینه قابل توجه است. باید گفت که همگان به فضل و برتری بهار در زمینه های مختلف اقرار کرده و مقام استادی او را پذیرفته اند. هم چنین، بررسی این اشعار، خصوصیات اخلاقی، فضای فکری و ویژگی های اشعار او را پیش روی خوانندگان و محققان قرار می دهد.