ارزیابی عملکرد تراز تجاری مناطق آزاد ایران در برنامه های توسعه در راستای اقتصاد مقاومتی

مناطق آزاد یا مناطق پردازش صادرات به عنوان راهکاری برای تغییر جهت کلی اقتصاد از درونگرایی به برونگرایی و تجارت آزاد مورد استفاده اغلب کشورهای رو به رشد قرار گرفته است. این مقاله به بررسی عملکرد مناطق آزاد ایران با توجه به معیار افزایش صادرات و کاهش واردات کالا و خدمات که یکی از اهداف رسیدن به اقتصاد مقاومتی است می پردازد. نتایج نشان می دهد مناطق آزاد کشور در طی دوره های مختلف توسعه دارای کسری تجاری هستند. که در برنامه سوم توسعه میزان واردات تقربیاً 4 برابر صادرات است، اما در این دوره روند رو به رشد میزان تراز تجاری را داشته ایم. در برنامه چهارم توسعه تراز تجاری روند کاهشی را نشان می دهدکه میزان واردات مناطق آزاد 6 برابر صادرات در این دوره بدست آمده است. و در برنامه پنجم توسعه در سال های 1389-1390 روند کاهشی تراز تجاری را داشته ایم اما بعد از آن روند افزایشی را داشته ایم. و در این دوره میزان واردات تقریباً 2.5 برابر بیشتر از صادرات است، که نسبت به برنامه های توسعه قبلی کمتر شده است. لذا نتیجه حاصله نشان می دهد که عملکرد تراز تجاری مناطق آزاد کشور بر اساس بندهای 12 سیاست های اقتصاد مقاومتی ضعیف بوده است بنابراین نباید انتظار داشت ایجاد مناطق آزاد تاثیر جدی بر توسعه اقتصادی کشور و توسعه اجتماعی داشته باشد.