اثر تنش خشکی و متیل جاسمونات بر بیان ژن های str و prxi مسیر زیست ساختی وین-بلاستین در کشت کالوس گیاه پروانش

گیاه دارویی پروانش به دلیل تولید آلکالوئیدهای ایندولی ترپنوئیدی با خاصیت ضد سرطان از اهمیت بسیاری برخوردار است. تلاش های زیادی از جمله بهینه سازی محیط کشت، تغذیه مناسب، استفاده از محرک ها و دست ورزی ژنتیکی ژن های مسیر زیست ساختی این آلکالوئیدها با هدف افزایش تولید آن ها، انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی اثر تنش خشکی (پلی اتیلن گلیکول 6000 به میزان 200 گرم بر لیتر) و فیتوهورمون متیل جاسمونات (56 گرم بر لیتر) بر میزان بیان دو ژن 1prx و str دخیل در مسیر بیوسنتزی آلکالوئیدهای ایندولی ترپنوئیدی به روش qrt-pcr در طی زمان های صفر، 24، 72، 178 و 336 ساعت پس از تیمار و تغییر میزان تولید این آلکالوئیدها دو هفته پس از تیمار در کشت کالوس گیاه پروانش بود. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و متیل جاسمونات در طی ساعات مختلف بر روی بیان نسبی ژن prx1 معنی داری و بر روی بیان نسبی ژن str غیر معنی دار بود. بیان ژن 1 prx تحت تیمار خشکی در زمان 72 ساعت باعث افزایش 10.5 برابری و تحت تیمار متیل جاسمونات در زمان 336 ساعت باعث افزایش 35 برابری نسبت به زمان صفر شد. تنش خشکی اثر کاهشی بر روی میزان آلکالوئیدهای وینبلاستین، وینکریستین، اجمالایسین و کاتارانتین داشت ولی متیل جاسمونات باعث افزایش در مقدار این آلکالوئیدها در زمان 336 ساعت نسبت به زمان صفر شد. بطور کلی می توان نتیجه گرفت استفاده از فیتوهورمون متیل جاسمونات اثرات افزایشی بر روی بیان ژن 1 prx و میزان آلکالوئیدها داشته است.