اثر تراکم کاشت و زمان های برداشت بر عملکرد و محتوای اسانس گیاه دارویی رازیانه (foeniculum vulgare mill) در منطقه زاهدان

به منظور بررسی تراکم کاشت و زمان های مختلف برداشت بر عملکرد و محتوای اسانس گیاه دارویی رازیانه یک آزمایش مزرعه ای به طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای واقع در باغ گیاهی شهرداری زاهدان واقع در مرکز شهر زاهدان، در کشت پاییزه در سال 93-92 بر روی گیاه دارویی رازیانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی از دو فاکتور زمان های مختلف برداشت در سه مرحله h₁: گل آذین همراه میوه نارس، h₂: شیری شدن دانه و h₃: رسیدگی کامل دانه به عنوان فاکتور اصلی و تراکم کاشت با چهار سطح تراکم d₁:40، d₂:60، d₃:80 و d₄100 بوته در متر مربع به عنوان فاکتور فرعی تشکیل شدند. در این آزمایش صفات ارتفاع بوته، تعدا شاخه های فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در هر چتر، وزن هزار دانه، وزن تر و خشک اندام هوایی، عملکرد دانه، درصد و عملکرد اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که اثر زمان های مختلف برداشت بر وزن هزار دانه، وزن تر و خشک اندام های هوایی، درصد و علکرد اسانس معنی دار بود به طوری که بالاترین مقدار این صفات از تیمار برداشت در مرحله رسیدگی کامل حاصل شد. مقایسه میانگین تیمارهای تراکم نشان داد که با افزایش تراکم از 40 به 100 بوته در متر مربع ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، عملکرد دانه و عملکرد اسانس افزایش یافت اما تعداد شاخه های فرعی، تعداد چتر در بوته و تعداد دانه در هر چتر به طور معنی داری کاهش می یابد. مطالعه ضریب همبستگی برای گیاه رازیانه نشان داد که عملکرد اندام هوایی و دانه رازیانه با تمام صفات مورد بررسی در این آزمایش همبستگی مثبت و معنی داری داشت.