انرژی های زمین شناختی و تعهدات زیست محیطی کارفرمایان (با نگاهی به قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز ایران)

در قراردادهای بالادستی صنعت نفت و گاز ایران، تعهدات کارفرما به حفظ محیط زیست بویژه در عملیات نفتی می تواند بسیار سرنوشت ساز باشد. نفت و گاز به عنوان مهم ترین حامل های انرژی زمین شناختی در دنیا و بویژه ایران سهم بزرگی از بازار انرژی را به خود اختصاص داده است. در ایران تاکنون دو حوضه زاگرس و کپه داغ به عنوان ذخایر اصلی نفت وگاز شناخته شده اند. با توجه به این که در هر عملیات نفتی این کارفرما است که شروع عملیات را به عهده دارد و اولین گام ها توسط کارفرما برداشته می شود، نادیده گرفته شدن موارد زیست محیطی منجر به عدم رعایت محیط زیست تا انتهای عملیات خواهد شد. در ایران قراردادهای نفتی به گونه ای است که کارفرما تقریباً حالت انحصاری داشته و شرکت ملی نفت ایران در عمده قراردادها به عنوان کارفرما ظاهر می شود. در ارتباط با بحران های زیست محیطی ناشی از عملیات نفتی، قراردادهای نفتی بین کارفرما و پیمانکار است که می تواند بحران آفرین یا جلوگیری کننده از بحران زیست محیطی در منطقه عملیاتی باشد. در این مقاله تلاش می شود ضمن شرح اهمیت انرژی های زمین شناختی نفت و گاز، تعهدات زیست محیطی کارفرمایان در قراردادهای بالادستی مورد بحث قرار گیرد.