مطالعه طرح و رنگ در کاشی (با نگاهی اجمالی بر کاشی کاری های مسجد کبود تبریز)

در زمان امارت جهان شاه (839-872 ه ق) که مردی شاعر و هنر دوست بود، تبریز رونقی بخود گرفت و بناهای عالی در این شهر بنا گشت، که یکی از آن ها مسجد کبود تبریز است این بنا در مرکز شهر واقع گردیده و یکی از شاهکارهای معماری دوره اسلامی به شمار می آید بانی بنا، میرزا جهان شاه بن قرا یوسک ترکمن - و بر طبق روایت دیگر، همسر ویج جان بیگخ تاتون به همراه دخترش صالحه خاتون - سومین پادشاه از سلاطین طایه قراقویونلو است که در سال 839 ه. ق در آذربایجان و نواحی شمال غرب ایران حکومت می کرده و این بنا را در سال 870 ه.ق به پایان رسانده است. ظرافت آجرکاری در معماری آذری و تلالو رنگ لاجوردی، آبی، سبز و طرح های اسلیمی به کار رفته به همراه خط و آیات در کاشی کاری های بنای این مسجد گرچه آسیب زیادی دیده، اما هنوز با آن عظمت خود برپا و بیانگر گوشه ای از زیبایی و شکوه گذشته آن است که شایسته مطالعه دقیقی باشد. در این جستار سعی شده با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، هنر کارشی کاری و تزنینات رنگ سطوح و خطوط مسجد کبود که از نخستین مسجدهای سده نهم هجری قمری /15 میلادی به شمار می رود ارائه شود. هم چنین کوشیده ایم به این پرسش پاسخ دهیم که هنر تزنینی در کاشی کاری مسجد کبود چگونه است؟ هدف از انجام پژوهش نیز بررسی رنگ و خط و طرح در کاشی های این مسجد است.