نقش ادبیات و حکمت در معماری اسلامی ایران

بنیان های فکری و زیر ساخت های فل سفی، همواره پایه شکل گیری هنر بوده است. معماری و خصوصا معماری ایرانی نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد.حکمت و هنر ایران در نتیجه وجود اندیشمندان بسیار در زمینه فلسفه و حکمت ایرانی دارای غنای بسیار بوده است و می توان ارزش و غنای معماری ایران در اعصار گذشته را در پیوند تنگاتنگ میان مفاهیم اصیل حکمت و فلسفه ایران با عناصر معماری دانست، در واقع از جمله دلایل مانایی معماری ایرانی را می توان پشتوانه فکری و فلسفی ایرانی در ساخت بناهای ارزشمند دوره های مختلف معماری دانست. حال این سوال مطرح می گردد که نقش مفاهیم متعالی حکمت دینی و فلسفه ایران در تحول و تکامل صور معماری و شهرسازی ایران چه می باشد.؟ و نشانه های این تاثیر را چگونه می توان پیدا نمود؟ پژوهش حاضر با مطالعه بر روی منابع حکمت و فلسفه ایران نظیر قرآن، ادبیات عرفانی و اندیشه فلاسفه ایرانی سعی در شناسایی این عوامل داشته است و با بررسی اشارات موجود در ادبیات اسلامی نظیر آرمان شهرها و شکل های موجود و نیز با برر سی برخی از مفاهیم متعالی که بر کمال و رشد معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی تاثیر گذاشته اند به بررسی این نقش پرداخته است. هدف از این تحقیق توجه به مسائل و مفاهیمی است که در قرن های گذشته سبب رشد معماری و شهرسازی به عنوان مهم ترین هنر کشور ایران بوده و وجوه فرهنگی و عقیدتی باورهای اسلامی را نیز به صورت موثر در این هنر وارد کرده اند و متا سفانه در دوره های معاصر با دور شدن از این مفاهیم سیر قهقرایی در معماری اسلامی ایران و غلتیدن در دامان معماری غربی بدون در نظر گرفتن بسترهای فرهنگی زمینه ساز کاستی ها و آشفتگی های بسیاری در معماری و شهرسازی ایران گشته است.