نقش بسترها و فرایندهای اجتماعی در هویت و فرایند هویت یابی کودکان (خانواده، مدرسه، همسالان، جامعه و...)

جامعه پذیری فرایندی است که با تولد فرد در اجتماع شروع و تا پایان عمر ادامه دارد. این پروسه که نقش حیاتی در شکل گیری هویت و شخصیت افراد انسانی دارد، به تعبیر گیدنز در طی آن کودک ناتوان به شخصی خودآگاه، دانا و ورزیده در  شیوه های فرهنگی که در آن متولد گردیده، تبدیل می شود. در همه فرهنگ ها خانواده عامل اصلی اجتماعی شدن کودک در دوران طفولیت است (گیدنز،84:1393)؛ جایی که فرد در آن پا به عرصه حیات گذاشته و بی وقفه و بی واسطه وجهه نظر، باورها و ارزشهای آنرا فرا می گیرد. در واقع اولین پایه های تعلیم و تربیت و به تعبیری جامعه پذیری در خانواده بنا می شود. اما به مرور زمان و با گسترش جوامع ارگانیک و پیچیدگی های حاصل از آن و تقسیم کار اجتماعی به وجود آمده، این مسئولیت دگرگون شده و از خانواده به نهادها و آژانسهای نو ظهور منتقل و در نتیجه آن برخی از این کارکردها به عهده نهاد آموزش و پرورش گزارده شد. آموزش و پرورش نیز از طریق برنامه پنهان بر یادگیری ارزشها، نگرش ها و عادتها تاثیر می گذارد (بوردیو، 128:1986). از جمله آژانس های جامعه پذیری که با خانواده و مدرسه رقابت دارد، گروه همسالان است، در واقع گروه های همسالان یا دلبسته، در برخی موارد تاثیر پایدارتری از مدارس دارند. تجربیات افراد در میان دوستان در ایجاد تغییری کامل در بازخوردهای ذهنی آنها نقش اساسی دارد. لوین روی دو اصل اجتماعی _روانشناختی تکیه می کند: اول اینکه رابطه با همتایان تصور از خود فرد را افزایش داده و به نوبه خود احساس صلاحیت وی را در بسیاری حوزه ها تقویت می کند. دوم رابطه با همسالان ممکن است به تمایل به دیگر فعالیتها از جمله فعالیتها فرهنگی و اجتماعی تعمیم داده شود. چهارمین کارگزار جامعه پذیری در دنیای امروزین را می توان به رسانه های جمعی نسبت داد. در همه کشورهای دارای تکنولوژی ارتباطات جمعی، رسانه ها در شکل دادن به سمت گیری های اصلی و نیز افکار خاص بیشترین مردم، نقش مستقیم دارند. از طرفی تاکید می شود که رسانه های جمعی، مناسبترین روش موجود برای جامعه پذیری هستند و عامل قاطع نوسازی به شمار می روند. با این فرض که اگر تلویزیون و اینترنت رفتار و عقاید خشن را در کودکان ترغیب می کند، می تواند اشکال رفتار و عقاید اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را نیز به همین صورت تحریک نماید. طبیعی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮاﻓﻖ و ﻫﻤﺴﻮیی ایﻦ ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﺑﺎ یﻜﺪیﮕﺮ در اﻣﻮر ارزشی و هنجاری ﺗﺄﺛیﺮی ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮ جامعه پذیری و نهایتاً هویت و شخصیت ﻛﻮدﻛﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن دارد؛ در ﺣﺎلی ﻛﻪ دوﮔﺎنگی و ﺗﻌﺎرض ارزش های مورد ﺗﺄﻛیﺪ، ﺑﻪ ویﮋه در دو ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده و ﻣﺪرﺳﻪ، ﻓﺮآیﻨﺪ جامعه پذیری و درونی ﻛﺮدن ارزﺷﻬﺎ را با چالش ﻣﻮاﺟﻪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدرگمی و ﺗﺮدیﺪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ارزﺷﻬﺎ و هنجارها و همچنین اﺧﺘﻼل در رﻓﺘﺎرﻫﺎ و کنش های آنها می گردد و در نتیجه بحران هویت را به همراه خواهد داشت.