مقاله بررسی نقش رسانه‌ های گروهی، اجتماعی در هویت کودکان پیش ‌دبستانی

شکل ‌گیری هویت و شخصیت از دوران کودکی آغاز می‌شود. این شکل‌ گیری تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. یکی از این عوامل رسانه ‌ها هستند که اهمیت ویژه‌ای در شکل‌ گیری و الگوبرداری هویت افراد به‌خصوص کودکان و نوجوانان می‌ دارند این عامل ارتباطی دارای نقش نهادینه‌ سازی ارزش ‌ها در جامعه است و از طریق تبادل اطلاعات بین نسل حاضر و انتقال آن به نسل‌ های آتی، نقش حیاتی در فرهنگ‌ سازی و ایجاد احساسات مشترک بین افراد و جوامع دارد. کارکرد اصلی هویت ‌سازی درگذشته از طریق آموزش رسمی انجام می‌ گرفت اما اکنون با توجه به‌سرعت انتقال داده ‌ها و اطلاعات رسانه‌ای، رسانه‌ ها نقش مهم در تکوین یا تغییر هویت کودکان و نوجوانان دارند و رسانه به‌ عنوان اهرم تثبیت یا تغییر هویت عمل می‌کند. استفاده صحیح از رسانه برای کودکان پیش‌دبستانی با نظارت والدین و مربیان می‌تواند به شکل‌گیری هویت سالم و فردی و اجتماعی آنان کمک می ‌نماید. با توجه به اثرپذیری کودکان پیش ‌دبستانی و نیروی پذیرندگی بالای آن ‌ها در این دوره حساس و جذاب بودن رسانه‌ های به‌ خصوص بازی‌ های رایانه‌ ای نظارت بر استفاده از رسانه ‌ها می‌تواند در شکل‌گیری هویت کودکان بسیار مؤثر باشد. برای نظارت بر تأثیر رسانه‌ها، خانواده با نگاه انتقادی به آن ‌ها داشته باشند تا رسانه ‌ها بتواند رسالت عظیم خود را به‌عنوان انتقال و گسترش ارزش ‌های فرهنگی و اجتماعی در رفتار کودکان و شکل‌ دهی به هویت آنان را به خوبی انجام دهد. در این مقاله با مطالعه مقالات انجام‌شده، تأثیر رسانه ‌ها بر هویت کودکان تبیین شده و سپس بر مبنای آن توصیه‌ ها و راهکارهایی برای والدین و مربیان پیش ‌دبستانی جهت استفاده صحیح از رسانه‌ها در راستای شکل‌ گیری هویت سالم ارائه گردیده شده است. به ‌این‌ ترتیب مربیان می‌ توانند. از تلفیق رسانه‌ ها با برنامه‌ های آموزشی پیش ‌دبستان به نحو شایسته‌ ای جهت رشد هویت شخصی و اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی استفاده کنند تا ضمن دستیابی به اهداف تعریف ‌شده از پیامدهای ناخواسته آن جلوگیری کند و همچنین رسانه می ‌تواند با اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر نهاد خانواده، بسیاری از ناهنجاری ‌های درون خانواده را کاهش دهد و در تعالی خانواده مؤثر واقع شود.

ناهید کیوان منش [ کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، آموزش و پرورش ناحیه 2 شیراز ]

مریم قاسمی [ دکترای روانشناسی تربیتی، آموزش و پرورش ناحیه 2 شیراز ]

زبیده دهقان منشادی [ دانشجوی دکترای روانشناسی دانشگاه اصفهان ]

نصراله ترابی [ کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، کارشناس آموزش ابتدایی آموزش و پرورش ناحیه 2 شیراز ]