باغ شناسی ایران در عهد صفویه و قاجار با تأکید بر حکمت های معماری دوران باستان و اسلام نمونه موردی: باغ فین کاشان، باغ ارم شیراز، باغ شاهزاده ماهان کرمان

باغ شناسی ایران در عهد صفویه و قاجار با تأکید بر حکمت های معماری دوران باستان و اسلام نمونه موردی: باغ فین کاشان، باغ ارم شیراز، باغ شاهزاده ماهان کرمان

باغ ایرانی به عنوان یکی از مظاهر حکمت های معماری اصیل این سرزمین، در تمام ادوار تاریخی، واجد خصوصیاتی انسانی، پیوسته و پایدار بوده است. قواعد و معیارهای طرح و اجرای این گونه معماری، از یک سو متأثر از خصوصیات شاخص فرهنگ و تمدن ایران زمین و از سوی دیگر تحت تأثیر شرایط محیطی و اکوسیستم بوده است.

از جمله این ویژگی ها می توان به حرکت فیزیکی و بصری، رنگ، نور و سایه، مبدأ و مقصد، هندسه، تناسبات و محور در حوزه های آب، گیاهان، پرندگان و کالبد معماری در راستای زیبایی آفرینی و تأمین آسایش، رضایت کیفی استفاده کنندگان و القای حس حضور آن ها در بهشت زمینی، اشاره نمود. در قرآن کریم، بهشت، مکانی در آخرت، به عنوان پاداش نیکوکاران و پرهیزگاران معرفی شده است و معماران ایرانی در دوره اسلامی من جمله در عهد صفوی و قاجار، با الهام گرفتن از این مفهوم، باغ هایی خلق نمودند که تمثیلی نمادین و زمینی از بهشت برین هستند.

این نوشتار در پی آن است تا با بررسی خصوصیات باغ ایرانی در دوره صفویه و قاجار، جایگاه حکمت و اندیشه های معماری ایران در دوران باستان و اسلامی را در این نوع معماری مورد تحلیل قرار دهد. در این مقاله از روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده که با جمع آوری اطلاعات از طریق بررسی و مطالعه کتب و آثار علمی کتابخانه های تخصصی، عمومی و نشریه های مرتبط با موضوع انجام شده است.