ارتباط بین هزینه ها و درآمدهای ناشی از جذب سپرده ها و اعطای تسهیلات و سود آوری در بانک ها و مؤسسات اعتباری

ارتباط بین هزینه ها و درآمدهای ناشی از جذب سپرده ها و اعطای تسهیلات و سود آوری در بانک ها و مؤسسات اعتباری

مطالعه در مورد سودآوری بانکها به دلیل نقش تعیین کننده ای که در رشد و اشتغال به عهده دارند بسیار اهمیت دارد. درآمد حاصل از مابه التفاوت بهره پرداختی و بهره دریافتی یا همان خالص درآمد تسهیلات و سپرده گذاری منبع اصلی درآمدها و سودآوری بانک ها و موسسات اعتباری است. در اقتصاد ایران نرخ بهره (سود) بانکی به صورت دستوری تعیین می شود.

در بانکداری اسلامی نرخ سود تسهیلات اعم از مشارکتی و مبادله ای، به عنوان علت و نرخ سود سپرده ها پس از کسر حق الوکاله و سایر هزینه های مرتبط به عنوان معلول تلقی می گردد. کلیه بانکها و موسسات اعتباری خصوصی جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند و نمونه آماری نیز متشکل از 18 بانک و موسسه اعتباری می باشد که در دوره زمانی مورد بررسی (1399-1398) اطلاعات مورد نیاز مربوط به آن ها در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران موجود بوده است.

از طریق بکارگیری روش های رگرسیون و ضریب همبستگی فرضیه ها مورد آزمون قرار گرفته اند. نتایج حاکی از آن است که همبستگی بین درآمد حاصل از تسهیلات اعطایی و هزینه سود سپرده ها با سود (زیان) خالص به میزان کم است اما همبستگی بین خالص درآمد تسهیلات و سود (زیان) خالص دوره مثبت و به میزان زیاد می باشد. همچنین بخش عمده ای از تغییرات سود (زیان) خالص توسط متغیر خالص درآمد تسهیلات قابل تشریح و پیش بینی می باشد، بنابراین افزایش درآمد حاصل از اعطای تسهیلات به تنهایی منتج به سودآوری و افزایش هزینه سود پرداختی نیز به تنهایی موجب زیان نمی گردد.