نقش آفرینی معماری فضای عمومی در بهبود تعاملات اجتماعی در ایران (نمونه موردی شهر مشهد)

نقش آفرینی معماری فضای عمومی در بهبود تعاملات اجتماعی در ایران (نمونه موردی شهر مشهد)

فضای عمومی، بستر ساز هویت های جمعی و حریمی است که همه ساکنین بتوانند در این محدوده به تعاملات اجتماعی بپردازند. همچنین مکان هایی برای گفت و گو و هم اندیشی و ضرورتی اساسی در برنامه های توسعه شهری فراهم می آورد. به عبارتی این عرصه تجلی گاه فعالیت های شهری است. در فضاهای عمومی با توجه به شرایط فرهنگی و موقعیت های اجتماعی پدیدار شده، مردم برای سکنی گزیدن، گرایش به مکان هایی دارند که از امتیازات اجتماعی بالاتری برخوردار باشند و موجب ارزش گذاری مکانی به بعضی از فضاها می شوند.

در این میان شهروندان به عنوان فعالان عرصه عمومی و کاربران فضای شهری در این بستر به تعامل و کنش مشغولند. یکی از مهمترین وظایف و مسئولیت های معماری حفظ، ساماندهی و ایجاد فضاهای عمومی وافزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسانها است. امروزه در اغلب فضاهای عمومی با کاهش روابط و مشارکت اجتماعی ساکنان و کاهش حضورپذیری انسان در فضاهای شهری روبرو هستیم. روش تحقیق بصورت پیمایشی است و گردآوری اطلاعات از راه مطالعات کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و پرسش نامه می باشد.

پس از گردآوری اطلاعات و جمع آوری پرسش نامه از جامعه آماری شامل 100 نفر از بازدیدکنندگان تصادفی از فضاهای عمومی شهر مشهد بود انجام شد. پاسخ دهندگان از اقشار مختلف شهر مشهد می باشند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط spss انجام شد. تحقیق بر اساس این پرسش " چه عواملی باعث بهبود تعاملات اجتماعی در فضای عمومی می شود " فرضیه زیر را مورد تحلیل قرار می دهد : " عوامل اجتماعی، محیطی، کالبدی و اقلیمی در تعاملات اجتماعی فضاهای عمومی موثرند " ماهیت تحقیق بنیادی است.

با در نظر گرفتن تاثیرعوامل ذکر شده بر طراحی معماری فضاهای عمومی از طریق جمع آوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه ها و امتیازدهی آن به بررسی نتایج و تحلیل آنها پرداخته شد. تحلیل ها نشان داد عوامل اقلیمی، محیطی، اجتماعی و کالبدی تاثیر زیادی بر تعاملات اجتماعی و فضاهای عمومی دارند. توجه به این عوامل در طراحی فضاهای عمومی شهر مشهد باعث افزایش کیفیت این فضا می گردد.