انتخابات در فقه سیاسی شیعه: منبع تامین هزینه و دریافت ضمانت مالی

انتخابات در فقه سیاسی شیعه: منبع تامین هزینه و دریافت ضمانت مالی

انتخابات به عنوان یکی از مهمترین نمودهای دموکراسی در دنیای مدرن نیازمند بررسی در منابع دینی است. فقه سیاسی از آنرو که متکفل بایدها و نبایدهاست متناسب ترین علم اسلامی در پاسخ به مسائل انتخابات است. مسائل مالی انتخابات یکی از مهمترین مسائل این پدیده ی سیاسی است که پژوهش و پاسخ به آنها می تواند نتایج مهمی را در نهادسازی و تقنین در مورد انتخابات به دنبال دارد.

منبع تامین هزینه های انتخاباتی یکی از مهمترین مسائل این پدیده در اذهان اندیشه ورزان علم سیاست است. تامین هزینه های انتخاباتی از بودجه های عمومی در بسیاری از اندیشه ها به معنای در اختیار نهادن منابع عمومی کشور در دستان پیروزهای رقابت انتخاباتی است. به همین منظور سخن از دریافت یا عدم دریافت این هزینه ها از نامزدها به میان آمده است و پیرو آن، دریافت ضمانت مالی برای حضور در انتخابات که نوعی بازدارندگی از حضورهای بی ثمر انتخابت شوندگان است مطرح شده است.

در نوشتار حاضر با روش اجتهادی تلاش شده است به این مساله پاسخ داده شود که به این منظور ابتدا هزینه کرد از بیت المال در انتخابات و سپس جستجو از وجود یا عدم وجود اتلاف بیت المال در این هزینه کردن ها و در نهایت ضمان در صورت اتلاف مورد بررسی قرار گرفته است. در انتها، لزوم دریافت هزینه های مالی به عنوان ضمانت در انتخابات و تملیک آن توسط دولت در صورت آشکار شدن عدم نفع عقلائی در انتهای انتخابات مورد نتیجه قرار گرفت. این ضمانت در تناسب با حق انتخاب شدن مورد بررسی قرار گرفت و در انتها در هر دو مبنای نصب و نصب-نخب متضاد با حق انتخاب شدن دانسته نشد.