مسئولیت مدنی ناشی از ژن درمانی در حقوق ایران

مسئولیت مدنی ناشی از ژن درمانی در حقوق ایران

یکی از حوزه های تحقیقات ژنتیک ژن درمانی است که در سال های اخیر روبه توسعه و پیشرفت بوده است، از پروژه عظیم ژنوم انسانی تا مسأله ژن درمانی مانند هر خدمت دیگری به جامعه بشری محتاج قانونمندی است. مسائل حقوقی ناشی از ژن درمانی جزء مسائل مهم روز در زمینه حقوق زیست فناوری و حقوق زیست پزشکی می باشد که با توجه به رشد روزافزون تکنولوژیهای ژنتیک دارای اهمیت دو چندان است. توسعه روش های درمانی پیامدهای حقوقی جدی را نیزدر پی داشته است.

یکی از مهم ترین چالش های حقوقی مطرح در حوزه ژن درمانی این است که آیا قواعد عمومی و نظام سنتی مسؤولیت مدنی می تواند ضمانت اجرایی مناسب برای جبران خسارات ناشی از کاربرد ژن درمانی باشد یا اینکه تعیین نظام مسؤولیت مدنی ویژه ای در خصوص ژن درمانی ضروری است. با توجه به این مساله پژوهش حاضر با هدف تبیین مسئولیت مدنی ناشی از ژن درمانی به صورت توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام گرفت.

با استناد به قانون ایمنی زیستی، اسناد بین المللی مرتبط با تحقیقات ژنتیک، قانون مسئولیت مدنی و قانون مجازات اسلامی، به تعیین مبنای مسئولیت مدنی حاکم بر ژن درمانی پرداختیم؛ در حوزه کاربرد ژن درمانی نظام مسئولیت مدنی بیشتر مبتنی بر تقصیر است. جبران خسارت و نحوه جبران خسارت ناشی از ژن درمانی با توجه به نوظهور بودن این حوزه بسیار مهم و حیاتی است.

مسئولیت مدنی هم در ارتباط با زیان دیده، هم در ارتباط با واردکننده زیان و هم در ارتباط با جامعه هدف ها و کارکردهای خاص دارد. جبران خسارت به صورت پرداخت مبلغی پول، هرچند مهمترین هدف مسئولیت مدنی در ارتباط با زیان دیده است، تنها هدف نیست و در کنار آن رفع تجاوز نسبت به حقوق خواهان و جلوگیری از ورود خسارت به وی در آینده نیز مطرح است.