بررسی ساختواژی فعل با تمرکز بر انواع ریشه ، ماده ساز و قوانین حاکم بر دستگاه فعل بختیاری ( با رویکرد زبان شناسی )

بررسی ساختواژی فعل با تمرکز بر انواع ریشه ، ماده ساز و قوانین حاکم بر دستگاه فعل بختیاری ( با رویکرد زبان شناسی )

فعل که مهمترین عضو تمام زبان های دنیاست(همگانی های زبان)، در دستگاه تطابق دستوری (تطابق فعل و نهاد) جایگاه ویژه ای دارد. شباهت و تفاوتهای موجود در افعال زبان های گوناگون منجر به کشف "همگانی های زبان" و "رده شناسی زبان" شده است. برخی، مطالعات دستوری- نحوی را اصل می دانند. حال آنکه "برخی از معیارهای جغرافیایی یا وراثتی ریشه شناختی در دسته بندی بهره می برند.

ماهیتِ انحصاری زبان ها موجب شده نتوان قواعد، مقوله بندی و تعاریف یک زبان را به دیگر زبان ها تعمیم داد اما باید به همگانی های زبان و یافته های رده شناسی توجه ویژه داشت.

در این مقاله به پرسشهای زیر پاسخ داده می شود : ریشه افعال بختیاری چند نوع است؟ شیوه ساخت ماده های ماضی و مضارع بختیاری چگونه است؟ تکواژهای ماده ساز در بختیاری چند نوع است؟ ساخت مصدر در بختیاری چگونه است؟ آیا از دیگر انواع کلمات( اسم، قید، صفت...) در بختیاری فعل ساخته می شود؟ آیا توجیهی برای شکل گیری افعال استثنایی وجود دارد؟ آیا برای بختیاری مانند فارسی(ت، د(گسترد)، اد، ید، ست، یست(نگریست(،-فت(پذیرفت)...) تعدد تکواژهای ماضی ساز متصور است؟ افعال دو ریشه ای در بختیاری چگونه است؟ نتایج تحقیق که به شیوه توصیفی –تحلیلی و بر پایه روش اسنادی است، نشانگر وضعیت انواع ریشه (خنثی، لازم، متعدی،...)، کارکردهای متفاوت تکواژِ (ā) (n (ā/𝑎 اصلی 𝑔𝑎𝑛√ ، لازم ساز mandan ، مضارع ساز band ، متعدی ساز kandan ، sondan )، شیوه ساخت، قواعد واج آرایی ویژه دستگاه فعل و... است.