راهبردهای توسعه زراعت پایدار در اراضی دیم با هدف افزایش بهره وری و پایداری امنیت غذایی کشور

راهبردهای توسعه زراعت پایدار در اراضی دیم با هدف افزایش بهره وری و پایداری امنیت غذایی کشور

کشت دیم به دلایلی مانند وابستگی شدید به بارش نزولات آسمانی، اغلب از کشت آبی کم بازده تر است و بطورکلی زارعینی که از طریق دیمکاری ارتزاق می کنند نیز اغلب با فقر دست و پنجه نرم می کنند. افزایش بهره وری و تولید پایدار در این اراضی منجر به افزایش درآمد و رضایت این افراد و عدم مهاجرت آنها به شهر ها می شود که متقابلا به تداوم تولید دیم و امنیت غذایی کشور کمک خواهد نمود. در عین حال، می توان با بهره گیری مناسب از نزولات آسمانی و افزایش تولید محصولات ویژه در دیمزارها، از فشار بر سفره های آب زیر زمینی نیز کاست.

در دیمزارهایی که با تنش خشکی آخر فصل مواجه هستند، افزایش هرچند اندک ذخیره ی رطوبتی خاک از طریق مدیریت صحیح بقایای گیاهی، کشت درون جوی، استفاده از مالچ های پلاستیکی و غیره می تواند برای گیاه نجات بخش باشد و حداقلِ تولید را بصورت تضمین شده در طول سالهای متمادی داشته باشد. کشت گیاهان دارویی مقاوم به خشکی در تناوب با گیاهان زراعی، علاوه بر تنوع بخشی به محصولات تولیدی در اراضی دیم، درآمد کشاورزان محلی را نیز افزایش خواهد داد.

با توجه به اهمیت بسیار زیاد ماده آلی در خاک دیمزارها، لازم است تبعات و آثار زیانبار آتش زدن یا چرانیدن و حذف بقایای گیاهی و لزوم اجرای خاکورزی حفاظتی برای بهره برداران دیم مخصوصا در مناطق محروم آگاهی بخشی و اطلاع رسانی شود. توسعه و افزایش دقت سامانه های هواشناسی و پیش آگاهی و اطلاع رسانی سریع به دیمکاران می تواند در کوددهی به هنگام و متناسب نقش بسیار مهمی داشته باشد. همچنین دولت بایستی سازوکارهای تشویقی را برای ورود ماشین های کشاورزی مناسب جهت مدیریت بهتر کاه و کلش در این گونه اراضی را فراهم نماید. بستر مناسب برای همکاری بیشتر بین موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور و موسسات و مراکز تحقیقاتی پیشرو دیم در دنیا جهت انتقال تجربیات و دانش فنی و منابع ژنتیکی نیز بایستی فراهم گردد.