تاثیر قرصهای اکستازی برمحور هیپوفیز- گناد و اسپرماتوژنز در موشهای صحرایی نر بالغ

زمینه و هدف: قرصهای روان گردان اکستازی که امروزه به وفور مورد مصرف جوانان قرار می گیرد، اثرات زیادی روی اکثر بافتهای بدن و میانجی های عصبی به خصوص سروتونین می گذارد. در مطالعه حاضر اثرات این قرصها روی محور هیپوفیز گناد و روند اسپرماتوژنز به منظور ارزیابی عملکرد بیضه مورد بررسی قرار گرفته است.

مواد و روش کار: در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار به پنج گروه ده تایی در قالب گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند: سه گروه 10mg/kg, 5mg/kg, 2.5mg/kg اکستازی و یک گروه حلال دریافت کردند و یک گروه کنترل هیچ دارویی دریافت نکردند. چون مقدار ماده مؤثر متیلن دی اکسی مت آمفتامین (mdma) در آنها دقیقأ مشخص نبود در ابتدا قرص ها توزین و سپس توسط سرم فیز یولوژی به سه سطح غلظت تقسیم و توسط سرنگ انسولین و فیدر مخصوص طی 28 روز به موش ها داده شدند، بعد از جمع آوری نمونه خون بافت بیضه نیز از بدن آنها خارج و پس از وزن کشی جهت تهیه بافت آماده شد. غلظت سرمی هورمون های lh, fsh و تستوسترون اندازه گیری و پس از تهیه مقاطع بافتی و رنگ آمیزی تغییرات بافت بیضه بین گروههای تجربی و کنترل مشاهده شد. نتایج بدست آمده با استفاده از تست های آماری anova, t-test ارزیابی شدند و p<0.05 معنی دار تلقی گردید.

یافته ها:در مقادیر سرمی هورمون lh تغییر معنی داری در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل مشاهده نشد. در غلظت سرمی fsh اثرات دوگانه معنی داری در گروههای تجربی مشاهده شد به طوری که گروه دوز حداقل، افزایش و گروه دوز حداکثر کاهش معنی داری نشان دادند که احتمالا ناشی از اثرات تحریکی سروتونین روی میزان رهاسازی fsh است. افزایش معنی داری در غلظت سرمی تستوسترون گروههای مختلف مشاهده شد(p≤0.05)  که احتمالا ناشی از افزایش رهاسازی سروتونین پس از تیمار اکستازی است. نتایج حاصل از بررسی وزن بافت بیضه حاکی از آتروفیه شدن بافت بیضه در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل است که می تواند به علت تأثیر قرص روی دمای بدن و القاء هیپرترمی باشد.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از سنجش های هورمونی و مطالعات میکروسکوپی بدست آمده می توان نتیجه گرفت که مصرف طولانی مدت این قرصها اثرات مخربی بر محور هیپوفیز -گناد اعمال می کند.