رشحه ای از سحاب (بررسی تأثیرپذیری سحاب اصفهانی از شعر عهد صفوی)

با یورش افغانها و برانداختن حکومت صفوی و روی کار آمدن سلسله های افشار، زند و قاجار، روند تحولات اجتماعی که از عصر صفوی آغاز شده بود، سرعت گرفت. این تحولات بر ادبیات فارسی نیز تأثیر گذاشت و عده ای از شاعران اصفهانی با میانداری میرسید علی مشتاق اصفهانی درصدد متحول کردن ادبیات و بویژه شعر برآمدند و به زعم خود خواستند آب شعر را که در عهد صفوی و بویژه در اواخر آن توسط شاعران عمدتاً هندی به مرداب سبک هندی می ریخت، به جوی سبکهای پیشین (خراسانی و عراقی) باز آورند و علاوه بر آنکه خود به شیوه شاعران متقدم شعر می گویند، دیگران را نیز به پیروی از آنان وا دارند. یکی از این شاعران سید احمد هاتف اصفهانیست که هم خود شاعر قابلی بود و هم دختر و پسرش (رشحه و سحاب) در شعر و ادب دستی قوی داشتند. از پسر هاتف، سید محمد متخلص به سحاب دیوانی در حدود پنج هزار بیت در قالبهای غزل، قصیده، قطعه، رباعی و مسمط، تذکره ای ناتمام به نام «رشحات» و رساله ای با نام «سحاب البکاء» یا «روضهالبکاء» بازمانده است. شعر سحاب بویژه غزلهایش برخلاف مشهور، کاملاً عاری از ویژگیهای سبکهای شعر عهد تیموری و صفوی (مکتب وقوع و سبک اصفهانی- هندی) نیست و عناصری از این دو سبک در اشعار او به چشم می آید. در این مقاله این عناصر را جستجو، استخراج، دسته بندی و عرضه کرده ایم.