بررسی جامعه شناختی رابطه حوزه عمومی با حق مؤلف در ایران

در موج سوم تمدن نوع بشر که با جا به جایی در قدرت با محوریت دانایی رقم خورده است، بدیهی است که بایستی حق همگان برای مشارکت مبتنی بر خرد و عدالت در راستای شکل گیری و شکوفائی جامعه انسانی سالم به رسمیت شناخته شده و شرایط بهره مندی کامل همگان از منافع مادی و معنوی آثار هنری، ادبی و علمی و فنی ای که خود آن را خلق نموده اند، فراهم شود. حق مولف بعنوان یکی از این حقوق حیاتی، تنها در قلمرویی تحقق می پذیرد که در آن شهروندان به شیوه ای خالی از قید و بند و با تضمین آزادی تجمع و همکاری و آزادی بیان و نشر افکار در مورد مسائل مورد علاقه و مناقشه تبادل نظر نمایند. از چنین گستره ای به حوزه عمومی یاد می شود که با نام هابرماس درهم آمیخته است. مطالعات تطبیقی وضعیت حق مولف در ایران و در سایر نقاط جهان که توسط مجمع جهانی اقتصاد صورت گرفته حکایت از آن دارد که تفاوت جایگاه ما با بیشتر کشورهای منطقه و جهان بسیار بحرانی، معنادار و مساله آفرین است. از مهم ترین علل نقض حق مولف در ایران، دولتی بودن و عدم توجه جدی به عناصر شاکله حوزه عمومی در جامعه علمی و پژوهشی است. بنابراین تمرکز تحقیق حاضر که به صورت کیفی و اسنادی صورت پذیرفته است، بررسی چگونگی و چرایی وضعیت حق مولف در ایران و رابطه جامعه شناختی آن با نظریه حوزه عمومی هابرماس است.