حَمّوئیان خراسان، خاندانی بی بدیل در تاریخ ایران

حَمّوئیان خراسان، طی چندین قرن با پرورش رجال بزرگی در حوزه های علم، تصوف، حدیث، عرفان، طب، سیاست و ...جایگاهی ممتاز را در تاریخ ایران و اسلام به خود اختصاص داده اند. نام و نشان افراد این خاندان از قرن سوم (با تدابیر و دلاوری های ابوجعفر حَمّویه بن علی در قوام بخشیدن به دولت سامانی) تا حدود قرن دهم هجری قمری به طور تقریبا پیوست های در صفحات تاریخ به چشم می خورد. اثربخشی سنت فکری و کنشگری سیاسی حموئیان فارغ از کمیت طویل زمانی، از حیث گستره جغرافیایی نیز بسیار قابل توجه است. چنانکه در دوره ای طولانی، بحرآباد جوین خاستگاه آلحمویه به قطبی علمی و عرفانی مبدل می گردد، نفوذ معنوی آنان خراسان را درمی نوردد و با هجرت بعضی از رجال خاندان، شام، مصر، شمال افریقا و یزد نیز در حوزه های فکری و سیاسی تحت تاثیر آرا و عملکرد حموئیان قرار می گیرند. مقاله حاضر که بخشی از رساله کارشناسی ارشد نگارنده با عنوان «جستاری در باب کارنامه فرهنگی حموئیان خراسان» است، قصد دارد تا با معرفی اجمالی این خاندان، شرح زندگی برخی از رجال مهم آن، و ترسیم شجره نامه حموئیان خوانندگان را با این تیره برجسته و پربار – که تاییدی دیگر بر شأن والا و جایگاه کم نظیر خراسان پهناور در تاریخ ایران و اسلامند – آشنا نماید.