ارزیابی و بررسی مروری تئوری شاخص خرابی (damage index) در ساختمان های فولادی و بتنی

کمّی نمودن خرابی ساختمان های فولادی و بتنی ناشی از حوادث طبیعی مانند: زمین لرزه متشکل از دو بخش سازه ای و غیرسازه ای می باشد که به منظور برآورد میزان خسارت وارد بر ساختمان ها می توان از شاخص های خرابی سازه ای، غیرسازه ای و مالی استفاده کرد. بدین منظور شاخص خرابی اعضای سازهای می تواند به صورت شاخص محلّی (موضعی) و یا شاخص کلّی )سراسری) تعریف گردد. این کمّیت ها که معمولا بر اساس پارامترهای مختلفی مانند: تغییرمکان، مقاومت، سختی، نرمی، شکل پذیری، برش پایه، زمان تناوب، فرکانس و انرژی تلف شده اعضا، طبقات یا کل سازه تعریف میشود، به صورت کمّیت عددی بین صفر (بدون خرابی) تا یک (فروریزش) و مقادیر بین این دو عدد بیان می گردد و هم چنین شاخص خرابی اعضای غیرسازه ای نیز براساس پارامترهای تغییرمکان نسبی و شتاب اعضای مذکور به دست می آید و از آنجایی که بر اثر زمین لرزه، میزان خسارت اعضای غیرسازه ای از سازه ای فراتر می باشد، به منظور برآورد میزان خسارت ریالی از شاخص خرابی اقتصادی نیز استفاده می گردد. نتایج مطالعات حاصل از تحلیل های استاتیکی و دینامیکی غیرخطی (پوش آور، تاریخچه زمانی و ida)، شاخص های سازه ای و غیرسازه ای را به عنوان رابطه های مناسبی برای اَرزیابی خرابی نشان می دهند که در طراحی بهینه لرزه ای، مقاوم سازی، بهسازی و ارزیابی آسیب پذیری و خسارت، نقش مهمّی را در مهندسی ساختمان ایفا می کنند. در این مقاله طبق ادبیات و متون فنّی موجود به بررسی جامع نقش تئوری شاخص خرابی در ارزیابی رفتار لرزهای ساختمان های متداول فولادی و بتنی پرداخته می شود.