ارزیابی و بررسی مروری روش های آسیب پذیری و بهسازی لرزه ای ساختمان های مصالح بنّایی

زلزله های بزرگ و مخرب اخیر ایران علاوه بر خسارت جانی و مالی که بر جای گذاشته، باز نگری بر اصول آیین نامه و روش های طراحی و ساخت را غیر قابل اجتناب ساخته است. بررسی آمار مرگ و میر و انهدام در ساختمان ها مؤید این مطلب است که ساختمان های مصالح بنایی بیشترین صدمات ناشی از زلزله را به خود دیده است. در کشور ما وقوع زلزله در مناطق روستایی و برخی مناطق شهری بدلیل عدم استحکام بناهای موجود که اکثراً فاقد سیستم سازه های مقاوم در برابر زلزله هستند، همواره با خسارت های جبران ناپذیر جانی همراه بوده است. مقاوم سازی این ساختمان ها بایستی از دو جنبه مد نظر قرار گیرد، اول اینکه این مقاوم سازی دارای عملکردی در حد سطح عملکرد ایمنی جانی براساس دستورالعمل بهسازی لرزه ای ایران باشد؛ و دوم اینکه هزینه آن متناسب با درآمد قشر آسیب پذیر باشد. این موضوع سبب استقبال از آن و حل عمده ترین آسیب حاصل از زلزله در این مناطق می گردد. از جنبه دیگر در برخی از این ساختمان ها از جایگزینی آن ها با ساختمان های جدید مقاوم در برابر زلزله عموماً به خاطر دلایل هنری، تاریخی، اجتماعی واقتصادی چشم پوشی می شود. جایگزینی کامل ساختمان ها در یک منطقه مشخص هم چنین منجر به تخریب برخی از پیوندهای اجتماعی و انسانی می گردد. از این رو مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود و آسیب دیده شرط اصلی اینگونه ساختمان ها می باشد. در این مقاله به بررسی مکانیزم آسیب پذیری ساختمان های بنایی در برابر زلزله پرداخته وسپس مجموعه ای از روش های سنتی و نوین و در عین حال کاربردی مورد استفاده در کشورهای پیشرفته دنیا در مقاوم سازی سازه های بنایی از جمله کاربرد قاب های فولادی، استفاده از کلاف های افقی و قائم در دیوار، پوشش بتن مسلح روی دیوار، استفاده از میراگرهای انرژی، پس تنیدگی آرماتور در دیوار، استفاده از الیاف پلیمیری frp، الیاف هوشمند sma و استفاده از اتصال نبشی شکل با پروفیل ناودانی در سازه های بنایی مورد استفاده قرار گرفته است.