واکاوی جامعه شناختی مفهوم اقتصاد مقاومتی

سیاست های اقتصاد مقاومتی در بهمن ماه سال 1392 باهدف تقویت نقش مردم و فعالان بخش های مختلف به ویژه اقتصادی کشور در تحقق حماسه اقتصادی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ شد. تأمین شرایط فعال سازی همه امکانات، منابع مالی و برنامه انسانی، توانمندسازی نیروی کار، به کارگیری ظرفیت ها، حمایت هدفمند از صادرات کالاها، تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد بهره وری، کارآفرینی و اشتغال زایی نکته های مهمی است که در ابلاغ حکیمانه سیاست های اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی مد نظر قرار گرفته است. »اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه های فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی اثر کردن آن ها و در شرایط آرمانی تلاش برای تبدیل این فشارها به فرصت است. اقتصاد مقاومتی در راستای کاهش وابستگی ها و تاکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش بر خوداتکایی است. لذا، اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد خودکفا، مولد، مستقل و شکوفایی که در برابر همه فشارها بتواند مقاومت کند و ستون های جامعه را به استواری محافظت نماید. بنابراین، از مهم ترین مؤلفه ها و شاخصه های اقتصاد مقاومتی باید از خودباوری و اعتماد جامعه دانست؛ زیرا تا زمانی که جامعه از نظر فکری و فرهنگی به این مرحله از رشد و بالندگی نرسد که ما می توانیم، هرگز نمی تواند چنین اقتصادی را شکل بخشد. لذا، مهندسی فرهنگ اقتصاد مقاومتی به معنای مدیریت افکار سازی جامعه به گونه ای است که بتواند نسبت تعادلی و تکاملی را میان عوامل و متغیرهای تشکیل دهنده اقتصاد مقاومتی شکل دهد. در این جا برخلاف مهندسی فرهنگی، خود فرهنگ به عنوان یک موضوع قابل مدیریت در دستور کار قرار می گیرد تا چنین رویکرد فرهنگی در جامعه برای رسیدن به هدفی چون اقتصاد مقاومتی پدید آید. در این نوشتار اقتصاد مقاومتی از منظر جامعه شناختی مورد بررسی قرارگرفته و ضمن اشاره به مفهوم، شاخص ها، ابعاد، ویژگی ها و الزامات اقتصاد مقاومتی، از منظر دو نظریه جامعه شناختی رفتار برنامه ریزی شده و جامعه شناسی چند بعدی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.