بررسی تطبیقی مدیریت تعارض از دیدگاه اسلام و سایر مکاتب علمی

انسان ها به منظور مدیریت تفاوت ها و تضادهای موجود ناشی از نگرش، شخصیت، فطرت اجتماعی، منافع متعدد و بعضا متقابل نیازمند الگوی مدیریت تعارض می باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی مفهوم تعارض و مدیریت آن از دیدگاه اسلام و سایر مکاتب مدیریت و یافتن وجوه اشتراک و افتراق آن ها می باشد. روش تحقیق حاضر به صورت کتابخانه ای و با بهره برداری از منابع گوناگون انجام یافته و نتایج آن به شرح ذیل می باشد: به طور کلی در مکاتب مختلف غیر اسلامی سه نگرش عمده درباره تعارض وجود دارد. 1- دیدگاه سنتی که با تئوری های سنتی و بوروکراسی مرتبط بوده و بر این باور است که تعارض از آغاز امری مخرب است و امکان اجتناب از آن وجود دارد. 2- مکتب روابط انسانی و همکاری که معتقد است تعارض امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است و وظیفه مدیر ستیز و اجتناب از آن است. با این وجود بیان می دارد که برخی از تعارضات در شرایطی می تواند مثبت باشد. 3- تئوری های تعاملی و آشوب که بیشتر بر بعد مثبت تعارض توجه نموده و اعتقاد دارند با ایجاد تعارض، می توان سازمان را در مسیر رشد قرار داد. مکتب اسلام دیدگاه متعادلی نسبت به پدیده تعارض داشته و به دو نوع نگرش مثبت و منفی درمدیریت تعارض اعتقاد دارد. در اسلام از یک سو به دلیل آثار مخرب درجاتی از تعارض، بر اجتناب، پیشگیری و یا حل آنها تأکید می گردد و از سوی دیگر با ایجاد سطوحی از تعارض مثبت از قبیل تضارب آراء، رقابت سالم، انتقاد سازنده و مجادله به احسن موافقت می کند. هم چنین تاکید می کند مرز بین تعارض های مثبت و منفی به عواملی هم چون نیت افراد، توانایی اشخاص، نوع موضوع و مهم تر از همه موقعیت تعارض بستگی دارد.