بررسی راهکارهای ارتقاء سرزندگی در فضاهای عمومی شهری

در حال حاضر فضاهای عمومی در شهرهای جدید فاقد هویت و سرزندگی می باشند. امروزه تأمین نشاط و سرزندگی شهری به یکی از دغدغه های اصلی نظام های مدیریت شهری به ویژه در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است (گلکار، 1368). هدف از پژوهش حاضر، بررسی معیارهای تأثیرگذار در ارتقاء سرزندگی فضاهای عمومی در معماری و طراحی شهری توجه به نظر شهروندان یکی از مهم ترین عوامل جهت طراحی می باشد. بدین معنی که فضا و محیط اطراف از چه ویژگی هایی برخوردار باشند تا مردم را به خود جذب کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرزندگی در ایجاد تصویر ذهنی شهروندان و رابطه آن با میزان بهره گیری از فضای شهری انجام گرفته است؛ یکی از مؤلفه های اصلی در سرزندگی و حیات شبانه فضاهای عمومی شهر افزایش امنیت فضا از نظر فیزیکی و روانی است. چرا که نبود امنیت در فضاهای عمومی شهر به افزایش رفتارهای ناهنجار کمک می نماید. در نتیجه باعث کاهش حضور شهروندان در فضاهای شهری در ساعات شبانه شده و از سرزندگی فضا کاسته می شود. احساس آرامش خاطر، نشاط و وجود حس سرزندگی یکی از نیازهای روحی انسان و مهم ترین شاخص کیفیت فضاست. انبوهی از فضاهای دل مرده، سرد و بی روح در شهرها تحت تأثیر ناهمگونی و آلودگی های بصری مشاهده می شود که به دور از هر گونه زیبایی و مطلوبیت، هیچ گونه معنا، مفهوم و عملکردی را القاء نمی کنند. امروزه سیما و منظر شهرها تحت تأثیر این اغتشاشات بصری، چهره ای ناخوشایند و نامطلوب یافته اند که هیچ گونه جذابیت و زیبایی در آن ها وجود ندارد. فضاهای شهری محل برخورد رفتارها، افکار و در عین حال محل رفع برخی از نیازهای روزمره شهروندان است مهم ترین بخش از فضاهای شهری، فضاهای عمومی است که متاسفانه در شهرها نقش آن ها روز به روز کمرنگ تر می شوند فضاهای شهری نظیر (میدان گاه ها، پلازاها، پیاده راه ها، پارک ها، پاتوق ها و ...) از ضروریات زندگی شهری هستند این فضاها نقش بسیار مهمی در برقراری تعاملات اجتماعی دارند نکته اصلی و مهم در رابطه با تعاملات اجتماعی ماندن در فضا است برای ایجاد تعمل ابتدا باید فضای شهری پذیرای حضور مردم در خود باشد زیرا حضور و توقف مردم در فضا به خودی خود تعامل را در بین آن ها برقرار می کند تعاملات اجتماعی در یک فضای شهری بازتاب نوع فعالیت ها و اتفاقاتی است که در فضا رخ می دهد. بنابراین برای ایجاد تعاملات مناسب ابتدا باید به شناسایی فعالیت ها بپردازیم هرچه فضای شهری مطلوب تر باشد فعالیت ها، ارتباطات و تعاملات بیشتری در آن صورت می گیرد و به مراتب مدت زمان حضور افراد در فضا نیز افزایش پیدا می کند.