بررسی سیر اندیشه ها در نقوش پارسه با تأکید بر نقوش فروهر و انسان-گاو بالدار

در محوطه باستانی پارسه تنوعی از نقوش وجود دارد، که هر یک بازتابی از اندیشه حاکم بر روح زمان آن دوران و برخاسته از تفکرات و اندیشه های طبقه اثرگذار بر جامعه آن روزگار بوده است. شناخت این آثار و مفاهیم، تحلیل اندیشه های حاکم بر آن دوره را ممکن می سازد. با تمرکز بر نقوش متفاوت و فراوان در آثار باستانی این سرزمین و وجوه مشترک این آثار می توان خاستگاه اندیشه را در آن ها بازشناخت و روابطی منطقی میان عناصر سازنده یک کل را شناسایی کرد. با شناخت مبانی فکری پدیدآورنده این نقوش در تمدن های مختلف می توان ارتباط ریشه های فرهنگی و نمادهای عینی آن ها را به درستی تعریف کرد. شناخت سرمنشاء پیدایش این نقوش و سیر تحول معنایی و شکلی آن ها حاکی از ارزش های فرهنگی دوره های مختلف تاریخی است. دو نقش فروهر و انسان-گاو بالدار از جمله نقوشی است که به صور مختلف حتی پیش از دوره هخامنشی نیز در آثار باستانی قابل مشاهده است. فرایند تکاملی این نقوش برخاسته از مبانی فلسفی و اعتقادی عصرهای گذشته است که با ورود آن ها به عرصه هنر از مفهومی ذهنی به محصولی عینی بدل شده است. در این تحقیق با تفکیک نقوش به عناصر سازنده آن ها، ابتدا به مبانی پیدایش و تبدیل آن از شکل تجریدی به تجسمی پرداخته می شود و بر این اساس دو نقش فروهر و انسان-گاو بالدار، از نظر ساختار فکری و اندیشه پشت آن مورد واکاوی قرار می گیرد. هم چنین قرابت های عینی میان نقوش مورد بحث در تمدن های مختلف مورد مقایسه قرار می گیرد و ارتباط آن با اندیشه حاکم بر آن زمان بررسی می شود. این مقاله بر آن است تا با مقایس های تطبیقی در مبانی فکری نقوش انسان-گاو بالدار و فروهر و نقوش آغازین پدیدآورنده آن ها ارتباطی منطقی را میان ساختار ذهنی و عینی بازگو کند و سیر حرکت از اصول فکری به تجسم عینی نقوش را نشان دهد.