بررسی کمیت و کیفیت اسانس بومادران زرد

بومادران زرد (achillea tenuifolia lam.) یکی از مهم ترین گونه های با ارزش دارویی موجود در مراتع ایران و متعلق به خانواده کاسنی asteraceae است. این گیاه به صورت خودرو در دشت ها، کنار جاده ها و نواحی کوهستانی می روید. از نظر درمانی التیام دهنده جراحات بوده و به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ و عطری بر سلسله اعصاب و قلب اثرگذار است. هم چنین بررسی های جدید در مورد این گیاه خاصیت ضد سرطانی آن را به اثبات رسانده است. به منظور بررسی کمی و کیفی اسانس بومادران، گل های گیاه در هنگام گلدهی کامل در اوایل تیرماه سال 1392 از سه رویشگاه تبریز، زنجان و همدان جمع آوری گردید. مشخصات مربوط به هر رویشگاه یادداشت برداری گردید جهت ارزیابی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از خاک هر رویشگاه نمونه برداری صورت گرفت. سپس اسانس گیری به ر وش تقطیر با آب (کلونجر) به مدت سه ساعت انجام شد و ترکیبات اسانس توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (gc) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (gc/ms)، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بین سه رویشگاه از نظر بازده اسانس اختلاف وجود دارد که بیش ترین میزان این کمیت در گل به ترتیب با (0.45%) متعلق به رویشگاه تبریز و کم ترین میزان آن در اندام گل (0.2%) متعلق به رویشگاه همدان بود. به طور کلی در سه رویشگاه 45 ترکیب شناسایی شد که میزان ترکیبات عمده آن (کامفور، بورنئول و 1 و 8 سینئول) در اندامگل هر سه رویشگاه متفاوت بود که نشان دهنده تاثیر شرایط رویشگاهی بر کیفیت اسانس است.