بررسی جلوه های حکمت در اشعار وحشی بافقی

مقاله بررسی جلوه های حکمت در اشعار وحشی بافقی

واژه «حکمت»، در لغت، از ریشه «حکم» می باشد، در معنای «منع»؛ چرا که حکم و قضاوت عادلانه، از ظلم ممانعت می کند. هم چنین بر هر چیز نفوذناپذیری، صفت «محکم» اطلاق می گردد. وحشی بافقی حکیمی فرزانه و شاعر مردمی دوره صفوی است. اشعار او در برگیرنده اندیشه های والای تربیتی این شاعر توانمند است. در این پژوهش که به روش کتابخانه ای صورت گرفته، سعی شده است با ارائه بازتابی از مسائل اخلاقی و حکمی در اشعار وحشی، نکات اخلاقی و حکمت آمیز نهفته در آثار او از قبیل رعایت موازین انسانی، خداپرستی، خضوع، همت و ... بررسی شود. نتایج حاصل از این پژوهش این است که آشنایی او با فرهنگ و معارف اسلامی جلوه ای خاص به آثار گران سنگ وی بخشیده است. در اشعار وحشی (خصوصا منظومه خلدبرین) بیش تر به جنبه های حکمت عملی و رذایل اخلاقی و نکوهش و مذمت دارندگان صفات اخلاقی ناپسند اشاره شده است تا به فضایل اخلاقی وحشی، فقط یک موعظه کننده یا توصیه گر نیست، بلکه سعی دارد که مفاهیم زیبای اخلاقی و حکمی را با تکیه بر قدرت عقلانی و معنوی انسان ها ارزیابی کند و راهی برای ساختن انسان های نمونه و جامعه ایده آل فراهم آورد.