بازنمایی هندسی - آماری فضای واکه ایِ فارسی معیار

بازنمایی هندسی - آماری فضای واکه ایِ فارسی معیار

هدف از مطالعه حاضر، بررسی فضای واکه ای و بازنمایی جایگاه واکه های فارسی معیار با محاسبه یک مرکز ثقل (صفر واکه ای) و استفاده از تکنیکی هندسی - آماری است که منجر به شکل گیری « صفحه نانوشته واکه ای» یا به اختصار « صَناو» شده است. بدین منظور، مختصات دو سازه اولِ شش واکه ساده زبان فارسی ( /i, e, a, ɑ, o, u/ ) برمبنای صفر واکه ای محاسبه و به « صَناو» منتقل شد. نتایج به دست آمده حاکی از آنست که محاسبه صفر واکه ای، موجب ثبات سیستم در مرکز شده و قدرت تفکیک واکه ای و میزان هم پوشانی فضاهای واکه ای را در گروه های جنسیتی مردان و زنان افزایش می دهد. تقسیمات باندهای 25 درصدی که با الهام از چارک های آماری ایجاد شدند، دامنه واکه ها را تحدید و طبقات واکه ای را به طور نظام مند از هم تفکیک نمود. از برخورد این باندها برروی صَناو، شبکه ای از خانه های شانزده گانه در هر ربع ایجاد شد که موجب شکل گیری « صفحه باینری واکه ای» یا به اختصار « صَباو» شده است. در هریک از خانه های این صفحه، زوج  های مرتب دو پارامتر f1/f2 دارای ارزش باینری (±) می باشند. جایگاه واکه ها براساس زوج های مرتب، در جدولی جداگانه ارائه شده است. نهایتاً، به اعتبار مشاهدات مشخص شد، واکه [a] که در نمودارهای سنتی به عنوان واکه ای « پیشین» شناخته می شد، یک واکه « مرکزی» است. این تفاوت به لحاظ دیداری نیز برروی نمودارهای سنتی قابل تشخیص می باشد، به طوریکه جایگاه واکه [a] برروی محور افقی، با واکه هم طبقه خود، یعنی [i] ، دارای فاصله نسبتاً زیادی می باشد. واکه [ɑ] نیز با حساسیت بیشتر، در طبقه « نزدیک پسین و نیمه افتاده» مکان یابی شده است.