سیر تکاملی یک کلاسیک نوا ( classic nova )

در سال 2009 یک ستاره ی متراکم بزرگ ( جسم چگال ) با یک نور درخشان و سریع، منفجر شد و ستاره شناسان توانستند آن را بطور کامل و بدون عیب از روی زمین تماشا کنند. آن ستاره ی مرده، بصورت یک حجم سفید کوچک شده و از پس مانده های بقایای یک ستاره بود که از همه ی انرژی و سوخت درون خود استفاده کرده بود و متلاشی شد. آن انفجار بصورت یک کلاسیک نوا بود یعنی ستاره ای که نور آن چند روزی زیاد شده و دوباره کم می شود. اینگونه انفجارهای  نادر فقط در ستاره هایی اتفاق می افتد که به یک ستاره ی متراکم سفید و کوتوله تبدیل شده باشد. ستاره شناسان موفق شدند قبل و بعد از اینکه این ستاره منفجر شد را تماشا کنند و بدین ترتیب اولین مشاهدات بصری از انفجار عجیب یک ستاره که خارج از کنترل بود را ثبت کنند.

یک کلاسیک نوا در یک سیستم دو ستاره ای روی می دهد_ جایی که یک ستاره سفید کوتوله و ستاره ی مجاورش به طور نزدیکی پیرامون هم در مدار می چرخند. در این رویداد، ستاره ی سفید کوتوله به حدی متراکم می شود که با جاذبه ی زیاد خودش گاز هیدروژن ستاره ی دوم را به سمت خود می کشد و یک ساختار هیدروژنی در اطراف ستاره ی کوچک کوتوله بوجود می آید و باعث می شود ناگهان به حدی گرم و داغ شود که با یک واکنش فوق العاده درخشان و وابسته به درجه حرارت هسته ی اتمی، منفجر شد. آقای przenek mroz رئیس مطالعات و نویسنده می گوید" این انفجار و فوران فقط در سطح ستاره سفید کوتوله رخ می دهد ، چیزی که باعث این رویداد می شود قط یک لایه ی نازک گاز روی سطح این ستاره می باشد ."

ستاره شناسان در سال 2009 یک نوا مانند آن با یک فاصله ی دور و سیستم دو ستاره ای مشاهده کردند و آن را با نام v1213 cen و با جزئیاتش در مجله ی nature توضیح دادند. محققان این 2 ستاره را قبل از وقوع انفجار به خوبی دیده بودند. آنها v1213 cen را از سال 2003 رصد کرده  و تمام مراحل انفجار و وقایع بعد از آن را تا زمانی که پدیده نوا تمام شده بود، مشاهده کردند.

 پدیده ی کمیابی است که ستاره شناسان بتوانند اتفاقات مربوط به انفجار یک ستاره را مشاهده کنند. شخصی به نام carles badenes ستاره شناس دانشگاه پیتسبرگ می گوید" زمانی که پدیده ی نوا یا سوپر نوا اتفاق می افتد معمولا با تلسکوپ های زیادی آن را دنبال می کنیم، بنابراین از اتفاقات بعد از انفجار به خوبی مطلع هستیم. البته به سختی می توان از قبل تشخیص داد که برای کدام ستاره این اتفاق می افتد و این ماقبل بسیار اسرار آمیز است."

ستاره شناسان توانستند برای اولین بار چگونگی فرآیند یک کلاسیک نوا را از قبل و بعد از آن پیگری، تایید و ثبت کنند، چون آنها اتفاقات قبل از انفجار را دیده بودند.

مطابق با اظهارات mroz ، انباشته شدن حجم کمی از گاز هیدروژن روی سطح ستاره ی سفید کوتوله باعث اتفاقات دوره ای و درخشان شدن ستاره شد. این بدان معنا بود که انتقال هیدروژن به سطح ستاره ناپایدار و با سرعت فوق العاده کمی اتفاق افتاد.

ستاره با یک بار منفجر شدن مقدار کمی تغییر کرد. mroz اظهار کرد که" این مکانیسم انفجار تا زمانی که سیستم دو ستاره ای وجود دارد، باقی می ماند" و همچنان ستاره ی سفید گاز هیدروژن ستاره ی همجوار را به سمت خود می کشد. اما اکنون ستاره ی مجاور در طول انفجار حجم زیادی از پرتو افشانی ستاره ی سفید را دریافت کرد که منجر به متورم شدن ستاره ی مجاور شد. اکنون ستاره کمی بزرگتر از قبل از انفجار می شود و درخشانی آن بیشتر می گردد. mroz می گوید متورم شدن ستاره باعث تغییراتی در سرعت انتقال هیدروژن از یک ستاره به ستاره ی دیگر می شود و اکنون این انتقال با سرعت بیشتری صورت می گیرد. ستاره شناسان مشاهدات زیادی از زمان انفجار ستاره ثبت نکردند. این بدان معنا بود که هیدروژن با سرعت بالایی و بطور ملایم جریان داشته است.

این تغییر در جریان هیدروژن قبل و بعد از یک نوای کلاسیک پیش بینی شده است و هیچ گاه قبل از این بطور مستقیم مشاهده نشده است. دانشمندان گمان می کنند که ممکن است یک ستاره سفید کوتوله از میلیونها سال قبل به اندازه ی کافی گاز هیدروژن برای انفجار انباشته کرده است.mroz می گوید احتمال مشاهده ی چنین چیزی بسیار کم است.

همچنین در مورد ستاره ی کوتوله v1213cem  احتمالا به اندازه ی کافی و برای یک انفجار دیگر هیدروژن انباشته خواهد کرد، اما برای مشاهده ی آن باید کمی صبور باشیم. پدیده ی نوا کلاسیک بعدی احتمالا میلیون ها سال دیگر اتفاق خواهد افتاد.