بررسی عناصر نوشتاری بر روی آثار شیشه ای ایران و مصردر قرون 7-3 ه.ق

بررسی عناصر نوشتاری بر روی آثار شیشه‌ای ایران و مصردر قرون 7-3 ه.ق

هنر شیشه‌گری با استقرار اسلام در ایران و مصر دوره‌ای از تحول و شکوفایی را گذراند، به طوری‌که آثار شیشه‌ای بر جای مانده طی قرون 7-3 ه.ق از شاهکارهای هنر ایران و مصر در ساخت و تزیین شیشه محسوب می‌شوند. در تزیین این آثار از عناصر نوشتاری، هندسی، گیاهی، جانوری و انسانی استفاده شده است. این پژوهش با هدف بررسی و تبیین وجوه بصری و بیانی عناصر نوشتاری آثار شیشه‌ای ایران و مصر صورت پذیرفته است.

بنابراین سوال پژوهش حاضر این است که عناصر نوشتاری آثار شیشه‌ای ایران و مصر در قرون 7-3 ه.ق حاوی چه مضامینی بوده و با کدام شیوه و تکنیک اجرا شده‌اند؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات از طریق منابع کتابخانه‌ای گردآوری شده است. 725 اثر شیشه‌ای ایران و مصر در قرون مذکور به عنوان جامعه پژوهش تعریف شده که از این میان 28 اثر به روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد آثار شیشه‌ای ایران حاوی مضامین دعایی به خط کوفی بوده که با شیوه نقوش قالبی، تراش و کامئو اجرا شده است. علاوه بر دعای خیر، اسامی سفارش‌دهندگان به شیوه‌های تراش، حکاکی، نقوش قالبی، زرین‌فام و مینای روی شیشه بر روی آثار شیشه‌ای مصر نقش بسته است.