نقش دولت در پیشرفت اقتصاد مقاومتی از دیدگاه نهج البلاغه

نقش دولت در پیشرفت اقتصاد مقاومتی از دیدگاه نهج البلاغه

از آنجا که هر دولت در اقتصاد، می تواند نقش بسزایی در پیشرفت رفاه و استقلال آن ملت داشته باشد؛ پس می توان گفت دولتی موفق می شود که بر پایه ی هدفی خاص ، برنامه ریزی ، شناخت اقشار گوناگون اجتماع و رواج حق و دور شدن از رذایل ، گسترش عدالت محوری چه در عرصه اقتصادی و اجتماعی می تواند پیشرفت را برای آن جامعه رقم زند . با ظهور اسلام در حیات قبیله ای ، تحولی عمیق روی داد ؛ اعتقاد جای نسب را گرفت و صحابه به تدریج جایگزین اشراف شدند و این مختص به زمان پیامبر(ص) بود .

پس از پیامبر ( ص) ابو بکر با بی عدالتی ، جامه ی خلافت را بر تن کرد در حالی که شایسته نبود و بعد از خود خلافت را به پسر خطاب سپرد که مجموعه ای از خشونت ، سخت گیری و عامل انباشت ثروت در گروه های معینی شد و شکافی گسترده در جامعه پدید آورد که این امر در زمان عثمان شتاب بیشتری یافت ؛ قطب بندی بر اساس بنیان اقتصادی و نسب شدیدتر شد، بذل وبخشش های بی حساب از بیت المال ، طمع ورزی اقتصادی ، گردش ثروت در میان توانگران و دادن امتیاز به نزدیکان .

امام علی (ع) در چنین برهه ای خلافت را در دست گرفت و بخش مهمی از توان خود را در مبارزه با انحصار جویی و زیاده خواهی اقتصاد متمرکز کرد و سیاست های اقتصادی حکومت خویش را به گونه ای طراحی و اجرا کرد که افزون بر عمران و آبادی واجرای احکام و آموزه های الهی ، کرامت و عزت انسان ها رعایت شده و تمام تلاش را برای به سعادت رسیدن مردم انجام می داد.

در چنین جامعه ای فریاد عدالت طنین انداز می شود که به معنای رعایت حقوق مردم و از بین بردن امتیاز به نزدیکان و خویشان و احقاق حق مظلومان است ؛ بیت المال را به گونه ای تقسیم می کرد که رفاه عمومی برای همه مردم فراهم شود ؛ با نظارت مستقیم بر بازار ، تدبیر ، اولویت سنجی و همچنین اصلاح سیاست های مالی و نظام پولی از جمله ضرب سکه ، مبارزه با مفاسد اقتصادی ، جلو گیری از احتکار و قیمت گذاری درست از انباشت سرمایه و اقتصاد آمیخته به حرام ( ربا ) جلو گیری می کرد و ضمن حمایت از بازرگانان و صنعت گران ، تجارت خارجی و ورود کالاهایی را رواج می داد که به اقتصاد درون زا و تولید صدمه ای وارد نکنند و بکار گیری کارگزاران شایسته ، تأمین نظام اطلاعاتی کارآمد ، توسعه تعلیم و تربیت ، تصحیح فرهنگ عمومی و ارائه الگوی عملی و مدیریت مصرف به مردم و همچنین دعوت به مشارکت اجتماعی و روحیه جهاد ، خود باوری را در آنان زنده می کرد ؛ خود نیز با تشویق مردم به کار آفرینی ، مهارت شغلی و شیوه های تولید و کسب درآمد ، سعادت و استقلال فرهنگی به دور از تسلط بیگانگان را برای همه رقم می زد.