بررسی ذهنیت مجرمانه بر اساس رفتارشناسی مجرمین با توجه به نظام حقوق جزایی ایران

بررسی ذهنیت مجرمانه بر اساس رفتارشناسی مجرمین با توجه به نظام حقوق جزایی ایران

مکتب کلاسیک یکی از مکاتب موثر در حوزه علم جرم شناسی می باشد و با پارادایم علمی مختص به خود، سعی دارد به دو موضوع مهم در حوزه جرایم بپردازد. اولین موضوعی که مورد بررسی قرار می دهد، علت به وجود آمدن جرایم از دیدگاه این مکتب است و دومین موضوع، ارائه راهکار جهت پیشگیری از جرایم می باشد. دو اندیشمند برجسته این مکتب جرمی بنتام و سزار بکاریا در قرن هجدهم به دلیل متاثر بودن از پارادایم اقتصادی دوران خود، مکتب کلاسیک را در حوزه علم جرم شناسی بنا نهادند و به بررسی عقلانیت کیفری یا ذهنیت مجرمانه محاسبه گر پرداختند و نظریه حقوقی خویش را با توجه به اصول اقتصادی تبیین نمودند.

مکتب کلاسیک به طور کلی بیان می دارد که مجرم برای ارتکاب هر جرم، عواید ناشی از جرم را به همراه مجازات ها و دردهایی که در آینده می تواند به واسطه اعمال مجازات پیش آید را مورد محاسبه عقلانی قرار می دهد و در نهایت تصمیم گیری می کند که جرم مورد نظر را انجام بدهد یا از آن منصرف گردد.

بستری که فرد با توجه به ذهنیت مجرمانه در آن به محاسبه درد و لذت ناشی از جرم می پردازد، قوانین کیفری نظام حقوقی هر کشور می باشد. بنا بر این نظریه در مکتب کلاسیک، قوانین و مجازات های قانونی برای هر جرم، میزان بالایی از این محاسبه گری و عقلانیت کیفری را به خود اختصاص می دهند و در نظام تصمیم گیری مجرمین در به وجود آمدن جرایم و همچنین ممانعت از آنها نقش به سزایی دارند. مجرمین در ارتکاب جرم از محاسبات ذهنی استفاده می کنند که در آن ابعاد حقوقی و اقتصادی یک جرم را مورد سنجش قرار می دهند و رکن اصلی محاسبات آنها، قوانین جزایی کشور می باشد. قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، یکی از قوانینی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته می شود تا بتوان تاثیر این قانون بر میزان ارتکاب جرایم، از دیدگاه مکتب کلاسیک و نظریه عقلانیت کیفری را، مشاهده نمود.