تاثیر نقوش سفال های شهر سوخته بر سوزن دوزی بلوچ

تاثیر نقوش سفال‌های شهر سوخته بر سوزن‌دوزی بلوچ

سفال بعنوان یکی از مهمترین مواد فرهنگی کلیدی در هر محوطه باستانی به وفور در شهر سوخته وجود دارد تا جائیکه در برخی نقاط آن خاک را به زحمت می‌توان دید و بدون پای گذاشتن بر روی سفال امکان راه رفتن وجود ندارد. وفور سفال نشانی است بر اهمیت و کاربرد این داده فرهنگی. به همین دلیل موضوع سفال و مطالعات آن از اهمیت خاصی برخوردار است.

از سوی دیگر سوزن دوزی نیز از هنرهای اصیل و پراهمیت سیستان و بلوچستان به حساب می‌آید، از این رو تصمیم گرفتیم که تاثیر نقوش سفالهای شهر سوخته بر سوزن‌دوزی بلوچ را به روش توصیفی-تحلیلی که با رویکرد شناسایی ویژگی‌ها و توصیف ساختار نقوش سوزن‌دوزی و تحلیل نقش‌مایه‌های سفالینه‌های شهر سوخته انجام می‌شود مورد بررسی قرار دهیم.

در پژوهش حاضر نقوش سوزن‌دوزی به دلیل گستردگی طرح همچنین برای سهولت مطالعه، براساس نقوش ساده و ترکیبی دسته‌بندی شده است. ضمن اینکه با گزینش داده‌ها از میان نمونه‌های مشابه، نقوش سوزن‌دوزی بلوچ با نقوش سفالینه‌های شهر سوخته بررسی و تطبیق داده شده است. در این میان نظر به ساختار، خاستگاه و منبع الهام نقوش، معانی در خور توجه آن‌ها نیز بررسی شد و این مسئله مطرح شد که نقوش سفالینه‌های شهر سوخته چه تاثیری در سوزن‌دوزی بلوچ داشته است؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان گفت: با توجه به نقوش به کار رفته در هنر سوزن‌دوزی که ریشه در فرهنگ بومی و الهام از طبیعت منطقه بلوچستان دارد؛ این نقوش از نقوش سفالینه‌های شهر سوخته نشات گرفته‌اند.

همچنین بین نقوش روی سفالینه‌های شهر سوخته با فرم و شکل ظاهری سوزن‌دوزی بلوچ ارتباط بصری وجود دارد. به عبارت دیگر بسیاری از نقوش سنتی سوزن دوزی بلوچ به جهت برخورداری از طرح های اصیل و رنگ‌آمیزی بدیع و سنتی و کیفیت فنی مطلوب و اصالت ویژه‌اش، از نقوش سفالینه‌های شهر سوخته نشات گرفته است.