مطالعه نماد رنگ در نگاره های دوران اسلامی (مطالعه موردی یک نگاره از ظفرنامه تیموری منسوب به کمال الدین بهزاد)

مطالعه نماد رنگ در نگاره‌های دوران اسلامی (مطالعه موردی یک نگاره از ظفرنامه تیموری منسوب به کمال‌الدین بهزاد)

ظفرنامه تیموری کتابی مدیحه سرایانه در مورد زندگینامه و نبردهای امیرتیمور گورکانی است. ظفرنامه 935 هجری که در اوایل حکومت شاه تهماسب صفوی اجرا شده با داشتن 24 نگاره منتسب به کمال الدین بهزاد نسخه ای نفیس به شمار می رود. نگاره نبرد سپاهیان تیمور با سپاهیان فرج یکی از نگاره های کتاب مذکور است. هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم و نماد رنگ در این نگاره بوده و در پی پاسخ به این پرسش اساسی که رنگ در نگاره های اسلامی چه ویژگی هایی دارد و جایگاه آن در نگارگری چیست؟ انجام یافته است.

روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عنصر رنگ جایگاه ویژه ای در هنر نگارگری ایرانی دارد و از آنجا که رنگ موثرترین و برجسته ترین وجه تصاویر حسی و توصیفات تجسمی است و نگارگر ایرانی آثار خود را بدون توجه به مفاهیم الهی مصور نمی کرده است. در نگاره نبرد سپاهیان تیمور با سپاهیان فرج که دارای ساختار هندسی بر پایه خطوط مورب بوده، رنگها به دو گروه سرد و گرم تقسیم شده که میزان استفاده از هر دو نسبتا یکسان است. هر طیف رنگی مفهوم خاص خود را دارد که با توجه به این مفاهیم نگارگر از این رنگها بهره برده است.