بررسی جنسیت در شعر کودک و نوجوان از منظر جامعه شناسی بدن

بررسی جنسیت در شعر کودک و نوجوان از منظر جامعه‌شناسی بدن

انسان بر حسب دارایی بدن، همیشه در موقعیتی بدنمند به ­سر می ­برد. بر این اساس اگرچه بدن در مقام عنصری هویت­ ساز زندگی فردی و اجتماعی هر فرد را سامان می­ دهد، خود نیز از تکنیک ها و آداب فرهنگی القاء شده از جامعه متأثر می ­گردد به طوری که جنبه فرهنگی بدن بر بعد بیولوژیکی و زیستی آن غالب می‌شود؛ کنش­ها و وضعیت ­هایی برای هر فرد تجویز می‌کند یا متصور می­ شو­د که باید آنها را نقش­ه ای اجتماعی و اساس هویت افراد خواند.

یکی از این موارد، ساماندهی بدن­ها بر حسب شیوه ­های جنسی و جنسیتی القاء شده از جانب نیروهای فرهنگی هر جامعه است. در این نوشتار نقش ­های جنسی کلیشه­ ای یا همان جنسیت زن و مرد ایرانی نیز تفاوت­ های جامعه­ شناختی آنها در نمایش «بدن آرمانی» و «بدن مطلوب» منطبق با الگوی فرهنگی در شعر فارسی کودک و نوجوان بررسی شده‌است.

مبنای نظری بحث، آرای برخی از صاحب‌نظران جامعه­ شناسی بدن و روش تحقیق بر شیوه تحلیل محتوای کمی و کیفی -پدیدارشناسی تجربی- استوار است. نتیجه نشان می­ دهد که الگوی فرهنگی ساماندهی بدن در شعر کودک و نوجوان بیشتر با جهان سنتی ایرانی هماهنگ است و از نگاه مدرن و مصرفی می­ گریزد و بر همین اساس نقش ­ها میان زن و مرد توزیع شده یا در قالب بدن آرمانی و مطلوب از آنها انتظار می ­رود.