پویشی در « تمایز جرم سیاسی از جرم امنیتی » تحلیل پرونده های جرم سیاسی در ایران

پویشی در « تمایز جرم سیاسی از جرم امنیتی » تحلیل پرونده های جرم سیاسی در ایران

جرم انگاری یا عدم جرم انگاری فعالیت های سیاسی، رویکرد نظام سیاسی و حاکمیت را در برخورد با ناملایمات و انتقادهای سیاسی نسبت به خویش نشان می دهد. تحلیل منظومه ای و جامع نظام حقوقی ایران، نشان گر این مطلب است که حوزه فعالیت های شهروندان، گاه به سوی « آزادی » و « جرم » و آن هم دو جرم « سیاسی » یا « امنیتی » در نوسان است. این مسئله اصلی را پدیدار می سازد که چه زمانی آزادی شهروند به حوزه « جرم » مقید شده و اساساً وصف سیاسی و امنیتی پیدا می کند.

در این میان آنچه که به عنوان سوال اصلی این پژوهش و چالش نظام قضایی ایران به نظر می رسد، آن است که معیار صحیح تمایز جرم سیاسی از جرم امنیتی چیست تا در پرتو آن بتوان ابهام و نارسایی در حوزه تمایز جرم سیاسی از جرم امنیتی را مرتفع نمود. از این رو، در مقاله حاضر با رویکردی توصیفی - تحلیلی ضمن بررسی پرونده های جرم سیاسی و توجه به مستندات و همچنین مناط حقوقی به بررسی نحوه مواجهه نظام کیفری ایران با آن ها و حتی الامکان به ارائه نقد منصفانه می پردازد. نتیجه آن که، گرچه به نظر می رسد کیفیت وقوع جرم به عنوان شاخصی مناسب در راستای تمایز دهی به جرم سیاسی از جرم امنیتی است، ولی می توان به مجموع معیارهای ذهنی و افکار عمومی به مثابه « تجمیع ظنون » نگریست.