ساختار معماری خانه های تاریخی ایران؛ دورۀ قاجار

مقاله ساختار معماری خانه‌‌‌‌های تاریخی ایران؛ دورۀ قاجار

بررسی و هدف از مطالعه این پژوهش سیر تحول و ویژگی‌‌های اعم از فرهنگی–اجتماعی، اقتصادی–گردشگری، ادیان دینی–مذهبی، هنری–معماری، زیبایی‌‌شناسی–زیبایی ‌‌شناختی و اقلیمی می‌‌توان بهره ‌‌مند گردید. ساختار معماری خانه‌‌های تاریخی در دورۀ قاجار یک عملکرد با ارزش با الگوی معماری ژرفمندانه ایرانی بهره می‌‌‌‌جوید، دورۀ قاجار را می ‌‌توان با خانه‌‌های تاریخی در بازۀ زمانی دودمان قاجاریه توصیف کرد از آن‌‌ جایی ‌‌که خانه برای آرامش روح انسان در فضا می ‌‌باشد باید روح مکان در اولویت و اختیار انسان قرار گیرد. خانه‌‌ های تاریخی قاجار این آرامش را با راهکارهای گوناگون در گسترۀ وسیع در معماری ایرانی تحت تأثیر چشمگیری قرار داده‌‌اند و تأثیر زیادی در تاریخ خانه سازی ایران تا زمان امروزی با کیفیت فیزیکی عالی و بدون هیچ واسطه صورت انجامیده‌‌اند. خانه مکانی، فضایی و زمانی برای تشکیل اعضای خانواده (انسان)، که همه ‌‌و ‌‌همه بدون هیچ نگرشی برای رسیدن به هویت بوده تا ارزش ‌‌های انسانی شکوفا گردد. خانه یک علت طبقه‌‌ بندی شده برای نیازهای انسانی در راستای حفظ ذاتی محقق می‌‌‌‌شود.

اهمیت این پژوهش توجه به الگوها و فضاها در معماری خانه ‌‌‌‌های تاریخی ایران در ساختار پیوند کالبدی و شیوۀ زندگی و تأثیرپذیری آن در جامعه در نمونه های بررسی شده هم‌‌سو با اندیشه ‌‌‌‌ها در سیمای جامعه با تکنیک ‌‌‌‌های استفاده شده یک منطق و استدلال محتوایی در سهولت دسترسی به این ابنیه‌‌‌‌های ارزشمند و قابل ستایش در نوع معماری و احیای دوبارۀ آن ‌‌‌‌ها در جهت غنی ساختن فرهنگ از گذشته نه‌‌‌‌ چندان دور و رعایت اصول اخلاق حرفه ‌‌‌‌ای در انطباق کاربری تا رسیدن به یک ایدئولوژی در سرزمین مادری که مختص سبک زمان قاجار و حفظ خانه‌‌‌‌ها در خودنمایی منظر طراحی با ارزش ‌‌‌‌های خارق ‌‌‌‌العاده در خاطره‌‌‌‌ ها پدید آید. هم‌‌‌‌چنین در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی–تحلیلی، واکاوی کالبد فضایی خانه‌‌‌‌ های قاجار و تأثیرگذاری آن در معماری ایران در جامعه مورد بحث و با مطالعۀ کتابخانه ‌‌‌‌ای و اسنادی استخراج شده است. بنابراین علاوه بر نقش خانه ‌‌‌‌های قاجاریه در زندگی انسان در معماری ابنیه ‌‌‌‌های ایران در جایگاه ممتاز و به ویژه مؤلفه‌‌‌‌ های متأثر در مقایسه سایر دوره‌‌‌‌ها از چشم نوازی بالاتر از تصورات انسان در تاریخ بشیرت سیطره یافته ‌‌‌‌اند.