بررسی فراوانی و علل عدم پاسخ به درمان اریتروپوئیتین صناعی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه در 7 مرکز همودیالیز شهر تهران در سال 1383

روش بررسی: مطالعه در 7 مرکز همودیالیز شهر تهران بر روی 530 بیمار که حداقل به مدت سه ماه مصرف اریتروپوئیتین داشتند انجام شد. در طی شش ماه هر ماه میزان مصرف venofer -eprex و عدد هموگلوبین ثبت گردید. عوامل مؤثر بر شدت کم خونی در بیماران بررسی گردید. در موارد کم خونی شدید که فقر آهن یا همولیز آشکار وجود نداشت، نمونه برداری مغز استخوان انجام شد.

یافته ها: 58% بیماران مرد بودند. میانه سنی بیماران 59 سال بود. 21% بیماران کمخون نبودند و 19% از کم خونی شدید رنج می بردند. 50% بیماران، آهن تزریقی (venofer) علاوه بر eprex دریافت می کردند. شدت کمخونی با افزایش سن بیماران (p=0.001)، مصرف طولانی تر (p=0.001) eprex، مصرف همزمان (p=0.011) venofer و فقدان بیماری زمینه ای (p=0.040) کاهش نشان می داد. در بیوپسی مغز استخوان شایعترین تشخیص ها به ترتیب کم خونی بیماری مزمن، دیسپلازی مغز استخوان و آنی مگالوبلاستیک بود.

نتیجه گیری: در موارد عدم پاسخ به درمان با دوز کافی اریتروپوئیتین صناعی، ادامه کورکورانه دارو سبب اتلاف سرمایه های ملی می شود. در این موارد بررسی دقیق از جمله نمونه برداری از مغز استخوان بسیار مفید خواهد بود. علیرغم مواردی از عدم پاسخ به اریتروپوئیتین، تنها 8% بیماران نیاز به تزریق خون داشتند، بنابراین تلاش در تامین پوشش بیمه مناسب در تمام مراکز و تجویز مقدار مناسب این دارو، همچنان مهمترین عامل در بهبود کم خونی بیماران همودیالیزی است.