تعیین شیوع سندرم متابولیک بین کودکان 9-3 ساله در مطالعه قند و لیپید تهران

سابقه و هدف: سندرم متابولیک در برگیرنده مجموعه عواملی است که خطر بروز بیماریهای قلبی و عروقی و نیز دیابت نوع دوم و در نهایت میزان مرگ و میر قلبی- عروقی را در افراد بالا می برد. توجه به تجمع عوامل خطرسازی همچون چاقی، اختلال تحمل گلوکز، پرفشاری خون و دیس لیپیدمی در این سنین و تعیین شیوع آنها در جامعه جهت کاهش عوارض مرگبار آتی قلبی عروقی کمک کننده خواهد بود. تحقیق حاضر در همین راستا و در جهت تعیین شیوع سندرم متابولیک در جامعه ما صورت گرفته است.

روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی در افراد شرکت کننده در فاز یک مطالعه قند و لیپید تهران تعداد 1067 کودک 9-3 ساله شامل 506 پسر و 561 دختر بررسی شدند. معیارهای زیر بعنوان سندرم متابولیک بصورت داشتن سه و یا بیش از سه عامل خطرساز نمایه توده بدنی بیشتر از صدک نود و پنجم برای آن سن و جنس، تری گلیسرید بیش از صدک نود و پنجم برای آن سن و جنس، کلسترول-hdl کمتر از صدک پنجم برای آن سن و جنس، اختلال قند خون ناشتا (قند ناشتای بین 125-100 میلی گرم در دسی لیتر)،فشارخون سیستولیک/دیاستولیک بیش از صدک نود و پنجم برای آن سن و جنس و قد، تعریف و شیوع آن در گروههای سنی مختلف و نیز برحسب جنس برآورد گردید. سپس داده های بدست آمده تحت تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته ها: شیوع کلی سندرم متابولیک در کل جمعیت مورد مطالعه 0.9 درصد (%95ci:0.3-1.5)برآورد گردید. شیوع سندرم متابولیک در گروه افراد دچار اضافه وزن 8.9%، در گروه در خطر اضافه وزن 0.8% و در گروه با وزن طبیعی تنها 0.1% بود. شیوع سندرم متابولیک با افزایش نمایه توده بدنی بیشتر گردیده و در گروه افراد دچار اضافه وزن اختلاف معنی داری با گروههای دیگر دیده شد. در کل 12% افراد در خطر اضافه وزن و 8.4% افراد دچار اضافه وزن بودند که اختلاف معنی داری بین دو جنس وجود نداشت. بیشترین شیوع اجزای سندرم متابولیک در بین افراد دچار اضافه وزن، مربوط به پرفشاری خون و تری گلیسرید بالا بود (هر دو 14.4%) و بعد از آن به ترتیب hdl پایین و اختلال قند خون ناشتا قرار داشتند. در گروه دارای اضافه وزن، پرفشاری خون در مقایسه با گروه دارای وزن طبیعی(p<0.01) . تری گلیسرید بالا در مقایسه با گروه دارای وزن طبیعی (p<0.01) و گروه در خطر اضافه وزن (p<0.05) و کلسترول- hdlپائین در مقایسه با گروه با وزن طبیعی (p<0.05) از تفاوت معنی داری با هم برخوردار بودند.

نتیجه گیری: اگر چه شیوع کلی سندرم متابولیک در جمعیت مورد بررسی پائین و تنها 0.9% بود ولی گروه دارای اضافه وزن بطور معنی داری با دو گروه دیگر وزنی از نظر شیوع سندرم متابولیک اختلاف داشت. با توجه به شیوع 12% در خطر اضافه وزن و شیوع مشخصاً بالاتر اجزای سندرم متابولیک در گروه اضافه وزن در سنین بعدی، شاید بتوان با پیگیری این گروهها و انجام اقدامات پیشگیرانه از بروز احتمالی پیامدهای سندرم متابولیک (شامل بیماریهای غیرواگیری چون بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت نوع دوم) بخصوص در سنین بعدی جلوگیری کرده و یا حداقل میزان بروز آنها را در جامعه کم کرد.