مقایسه تأثیر لیزر کم توان و اولتراسوند در مبتلایان به سندرم درد عضلانی- فاشیایی

سابقه و هدف: سندرم درد عضلانی- فاشیایی (myofascial pain syndrome; mps) یکی از بیماری های مهم عضلانی - اسکلتی است و از، عوارض مهم آن، افت عملکرد، اختلال خواب، افت کیفیت زندگی و عوارض روانی می باشد. در مورد درمان آن، اختلاف نظر بسیار است و شامل درمان های دارویی (داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی، ضدافسردگی های سه حلقه ای و سایر ضدافسردگی ها، داروهای ضدتشنج و مخدرها)، درمان های فیزیکی و ورزش های کششی، تزریقات، اولتراسوند و نهایتاَ لیزر می باشد. درمان های قبلی در پاره ای موارد، دارای عوارض بوده و نتایج متناقضی به دنبال داشته اند. اثر لیزر در این سندرم مورد بحث می باشد و در کشور نیز هیچ تحقیقی در این زمینه انجام نشده است. لذا هدف از این تحقیق، ارزیابی اثر لیزر و اولتراسوند در درمان سندرم درد عضلانی- فاشیایی است.

مواد و روش ها: در این کارآزمایی بالینی تصادفی، برای آن دسته از بیماران مراجعه کننده به کلینیک طب فیزیکی بیمارستان شهدای تجریش که در نتیجه بررسی شرح حال و معاینه بالینی دقیق، تشخیص mps در قسمت فوقانی عضله تراپزیوس مطرح شده بود، پس از اخذ رضایت کتبی آگاهانه، شدت درد در استراحت، فعالیت و شب به وسیله پرسشنامه visual analogue scale (vas) اندازه گیری شد. همچنین بیماران فرم neck disability index (ndi) را تکمیل کرده و آستانه شروع درد به واسطه فشار، توسط ارزیابی الگومتریک تعیین شد. سپس بیماران به روش تصادفی، به ترتیب در گروه های a,b,c (گروه های درمان لیزر، اولتراسوند و لیزر نمایشی) تقسیم شدند. 6 هفته بعد از اولین ویزیت، بیماران مجدداً ویزیت شده و فرم ها را تکمیل نمودند. به منظور تحلیل نتایج درمان، اطلاعات به دست آمده به صورت دوسوکور مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل داخل گروه ها، با آزمون wilcoxon و بین گروه ها (لیزر و اولتراسوند)، با آزمون mann-whitney u انجام شد.

یافته ها: اولتراسوند، در بهبود vas در فعالیت و ارزیابی های الگومتریک (p<0.01) و بهبود vas در شب و در استراحت و بهبود ناتوانی گردنی  (p<0.05)مؤثر بود. لیزر نیز در بهبود vas در فعالیت (p<0.001) ndi, (p<0.01) مؤثر بود. همچنین در بهبود vas در شب و در استراحت (p<0.05) و بهبود ارزیابی های الگومتریک (p<0.001) مؤثر واقع شد. لیزر نسبت به اولتراسوند در بهبود ناتوانی گردنی تأثیر بیشتری داشته (p<0.05) و همچنین بهبود بیشتر در ارزیابی های الگومتریک نشان می دهد (p<0.01).

نتیجه گیری: این تحقیق، لیزر را به عنوان یکی از درمان های ارجح در درمان سندرم درد عضلانی- فاشیایی ناحیه گردن مطرح می کند.