اساس مولکولی کمبود ارثی فاکتور آ-13 انعقادی در بیماران اهل سیستان و بلوچستان

زمینه و هدف: فاکتور 13 انعقادی پیش آنزیمی است که در سیستم انعقادی لخته فیبرین را مستحکم می کند. در فقدان این آنزیم لخته فیبرینی تشکیل شده در اسیداستیک یا اوره 5 مولار از هم گسسته می شود. این فاکتور شامل دو زنجیره b با نقش ناقلی و دو زنجیره کاتالیتیکی a می باشد که ژن زیر واحد a روی کروموزوم شش قرار گرفته است. کمبود فاکتور 13 جزء بیماری های کمیاب بوده و در حدود یک در دو میلیون نفر جمعیت رخ می دهد. این تحقیق با هدف شناسایی جهش در ژن زیر واحد a و روش غربالگری مناسب ناقلین انجام گرفت.

مواد و روش کار: این مطالعه پس از تکمیل فرم رضایت نامه انجمن هموفیلی ایران و رسم شجره نامه 10 بیمار مبتلا به کمبود فاکتور 13-a و خانواده در دسترس آنها بدون در نظر گرفتن سن و جنس در سال 1385 در بیمارستان علی اصغر زاهدان انجام شد. ابتدا نمونه خون تهیه و dna با روش هضم لکوسیت ها به کمک آب مقطر، پروتئیناز k و اتانل استخراج و اگزون های ژن زنجیره a با پرایمرهای اختصاصی تکثیر گردید. سپس هر محصولی که دارای هترودوبلکس با روش csge بود برای تعیین توالی مستقیم انتخاب و تعیین سکانس شد. هر جهش با استفاده از نرم افزار ژن رانر برای یافتن آنزیم مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: در این مطالعه تمام ده بیمار دارای موتاسیون مشترک جایگزینی c به جای t و در نتیجه تغییر رمز تریپتوفان به آرژ ینین در اگزون 4 به صورت هموزیگوت بودند.

نتیجه گیری: جهش یافت شده در این مطالعه در بخش مرکزی یا کاتالیتیک آنزیم قرار داشت و به نظر می رسد با تغییر در بار الکتریکی و تمایل آنزیم به سوبسترا موجب کاهش فعالیت آنزیم می شود.