فراوانی نسبی انواع ناهنجاری های ستون فقرات کمری خاجی در افراد بدون علامت در داوطلبین استخدامی شهرستان بیرجند

زمینه و هدف: اختلالات مادرزادی ستون فقرات بویژه در ناحیه کمری خاجی، طیف وسیعی از موارد ساده مثل اسپینا بیفیدای نهفته (spina bifida occulta) تا موارد شدید مثل میلومننگوسل با اختلالات شدید عصبی را شامل می شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی نسبی این اختلالات در بالغین جوان بدون علامت در شهرستان بیرجند (خراسان جنوبی) انجام شد.

روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-مقطعی در سال 1386 بر روی 925 جوان به ظاهر سالم داوطلب استخدامی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در شهرستان بیرجند انجام شد. از تمامی افراد رادیوگرافی های ستون فقرات کمری خاجی در دو نمای روبه رو و نیم رخ تهیه شد و در صورت نیاز جهت افزایش دقت تشخیصی، رادیوگرافی های اضافه نیز تهیه می شد. تمام رادیوگرافیی ها توسط یک نفر متخصص رادیولوژی با تجربه، از نظر وجود نقایص ستون فقرات مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار spss (نسخه 12) در سطح معنی داری p<0.05 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

یافته ها: میانگین سن افراد مورد بررسی 5.5±23.6 سال بود. 76% افراد، مجرد و 68% متولد منطقه خراسان جنوبی بودند. 21.6% دچار یکی از انواع اختلالات ستون فقرات مهره های کمری خاجی بودند. شایع ترین اختلال مشاهده شده، اسپینا بیفیدا بود (14.7%). شایع ترین مهره گرفتار، مهره اول ساکروم (11.7%) و دومین اختلال شایع، ساکرالیزاسیون یک طرفه یا دوطرفه مهره l5 بود (6%).

نتیجه گیری: بر اساس یافته های این تحقیق، اختلالات بدون علامت ستون فقرات کمری خاجی در این منطقه نسبتا شایع می باشد (21.6%) و شایع ترین آنها اسپینا بیفیدا در مهره اول ساکروم است. با توجه به نقش دو عامل تغذیه (اسید فولیک) و ژنتیک در بروز این اختلالات، بررسی و توجه بیشتر بویژه در مورد تغذیه مادران باردار پیشنهاد می شود. گرچه شواهدی مبنی بر افزایش عوارض دیررس مثل کمر دردهای مزمن و فتق دیسک بین مهره ای در این افراد وجود دارد اما این همراهی نیاز به بررسی های بیشتری دارد.