مختصات عرفان راستین نزد فیض کاشانی

در آرای فیض کاشانی، در باب مواجهه با تصوف دوگانگی ای به چشم می خورد او از یک سو، در الکلمات الطریفه به انتقاد از کژی های عالمان عصر خود به ویژه صوفیه می پردازد. از سوی دیگر، صبغه عرفانی آثار مرحوم فیض غیرقابل انکار است؛ او آثاری چون کلمات مکنونه، منتخب بعض ابواب فتوحات مکیه و منتخب مثنوی معنوی را در فضای عرفانی نگاشته است. فیض حتی در تفسیر آیات در صافی و بیان روایات در وافی از اقوال و آرای ابن عربی بهره می برد. بنابراین مرحوم فیض نه با آموزه های عرفانی بلکه با تصوف رسمی خانقاه و دعوی های صوفیه عصر خویش مخالفت کرده است. و مخالفت فیض با تصوف، به تصوفی باز می گردد که در آن، امام و معرفت به او نقشی نداشته و احیاناً برخی یا اکثر مطالب آن با شریعت و عقل در تعارض است و موافقت او با تصوف، به اندیشه عرفانی برمی گردد که در آن، افزون بر پایبندی به عقل و شریعت، امام معصوم (ع) به عنوان صراط مستقیم و معیار مطرح است. در این جستار ازمؤلفه های عرفان راستین نزد او و هماهنگی میان آنها بحث می شود.