بررسی پیشگویی کننده های خود مراقبتی در بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته

مقدمه: دیابت شایع ترین بیماری ناشی ازاختلال متابولیسم می باشد که با عوارض درازمدت همراه است. این بیماری مستلزم خود مراقبتی ویژه درتمام عمر می باشد، چرا که خود مراقبتی، موجب ارتقای کیفی زندگی شده ودر کاهش هزینه ها مؤثر است. الگوی اعتقاد بهداشتی، از الگوهای روانشناسی است که تلاش می کند رفتارهای بهداشتی را با تمرکز بر اعتقادات و نگرش های افراد توصیف نماید و از جمله الگوهایی است که در مورد خود مراقبتی بیماران دیابتی از آن استفاده شده است .لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشگویی کننده های خود مراقبتی در بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته انجام شد.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی، بر روی 120 بیمار دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد که به صورت آسان در تحقیق وارد شدند، انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته (منافع، موانع، شدت، حساسیت، تهدید، خودکار آمدی، حمایت اجتماعی وکنترل متابولیک درک شده و منبع کنترل) به انضمام متغیر های دموگرافیک بود و از طریق مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. پایایی وروایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تأیید گردید.

نتایج: متغیر های منافع، شدت، حساسیت، تهدید، خودکار آمدی، کنترل متابولیک و حمایت اجتماعی درک شده ونیز منبع کنترل درونی با رفتارهای خود مراقبتی همبستگی مثبت و معنی دار داشتند (0.01(p< وبین موانع درک شده (0.001(p= و نیز منبع کنترل شانس (0.037(p= و خودمراقبتی، همبستگی معنی دار ومعکوس مشاهده گردید. متغییر های فوق 45.3 درصد ازواریانس خود مراقبتی را بیان نمودند که در این میان تأثیر خود کار آمدی از سایر متغیرها بیشتربود.

نتیجه گیرِی: مطالعه حاضر کارآیی الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته در پیشگویی رفتار های خود مراقبتی دیابت را تأیید نمود. لذا این الگو می تواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی و اجرای مداخلات آموزشی جهت کنترل بیماری دیابت مورد استفاده قرار گیرد.