نفت به عنوان غشای نیمه تراوا بین آب سازند و آب هوشمند، مروری بر کارهای گذشته و بررسی آزمایشگاهی

سیلاب زنی مخازن نفت به وسیه آب تولید شده از مخزن یا آب دریا در مخازن فراساحلی یا نزدیک دریا، مدت های زیادی است که به دنبال افت فشار مخزن در اثر تولید از آن و در نتیجه کاهش تولید و با هدف افزایش بازده مخزن انجام می شود. مهم ترین ساز و کار افزایش برداشت در اثر سیلاب زنی با آب در مخازن کربناته بیان شده در بیشتر مطالعاتی که تا کنون انجام شده است، تغییر تر شوندگی از نفت تر به آب تر می باشد. اما در چند سال گذشته این نظریه مطرح شد که شاید تغییر ترشوندگی دلیل اصلی و یا حداقل تنها دلیل افزایش تولید نباشد. دلیل قابل تامل دیگری که اخیرا بیشتر به آن پرداخته شده است این است که نفت نقش غشایی نیمه تراوا بین آب همزاد با شوری بالا و آب تزریقی با شوری پایین تر را ایفا می کند. در این شرایط اختلاف غلظت بین دو آب یاد شده به عنوان نیروی محرکه ای عمل می نماید که مولکول های آب را از آب تزریقی و از میان توده نفت به سمت آب همزاد عبور داده و باعث انبساط آن می شود. در این شرایط آب همزاد منبسط شده می تواند باعث فشار به قطرات نفت و هدایت آن ها به سمت گلوگاه ها و مجاری تولیدی شود. اگرچه این پدیده به عنوان ساز و کار اصلی به اثبات نرسیده است اما وقوع آن در نوشته های جدید به عنوان ساز و کاری جانبی پذیرفته شده است. در این تحقیق تاثیر گرادیان فشار اسمزی یا اختلاف غلظت نمک میان آب هوشمند و آب تزریقی بررسی شده است. در این تحقیق برای اولین بار در کشور و برای اولین بار در دنیا با این روش خاص، عملکرد نفت به عنوان غشای نیمه تراوا بررسی و تایید شده است. برای این منظور آزمایش هایی در لوله های مویینه انجام گرفته است. غلظت های مختلفی از نمک هایی مثل کلرید های سدیم، پتاسیم منیزیم و کلسیم و سولفات سدیم به عنوان آب تزریقی و آب سازند و هم چنین از هپتان و تولوئن به عنوان نفت مدل استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از درست بودن فرضیه و عملکرد نفت به عنوان یک غشای نیمه تراوا بین دو آب با شوری های متفاوت می باشد. قطره نفت در بهترین حالت در مدت یک ماه در حدود 3 سانتی متر جابجا شده است. همین طور نتایج حاکی از این است که هپتان غشای بهتری به نسبت تولوئن می باشد.