مطالعه موردی فرار مالیاتی و تأثیر آن بر نظام اقتصادی کشور

فرار مالیاتی از جمله جرایمی است که از آن به عنوان یک پدیده شوم نظام اقتصادی جوامع و یک عمل غیرقانونی یاد می شود که همه کشورهای دنیا با آن درگیر هستند و هرگونه تلاش غیرقانونی به منظور عدم پرداخت مالیات، مانند ندادن اطلاعات لازم در مورد عواید، منافع مشمول مالیات به مقامات مسئول، فرار مالیاتی خوانده می شود. در ایران میزان نرخ فرار مالیاتی را بین 25 تا 40 درصد برآورد کرده اند. فرار مالیاتی در بیشتر کشورها جرم محسوب می شود و مجازات کیفری دارد. در کشور ایران نیز از سال 1337 تا سال 1380 این پدیده جرم تلقی شده و مجازات حبس از سه ماه تا دو سال داشت، اما در اصلاحات سال 1380 قانون مالیات های مستقیم عنوان مجرمانه مستقل از آن حذف شد. فقط در ماده 201 قانون مذکور، استناد به دفاتر یا اسناد و مدارک خلاف حقیقت از روی علم و عمد به قصد فرار از مالیات، مستوجب جریمه و محرومیت از تمام معافیت ها و بخشودگی های قانونی می شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد که از لحاظ هدف کاربردی می باشد. روش گردآوری مطالب نیز بر پایه مطالعات کتابخانه ای می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی ماهیت فرار مالیاتی و آثار آن بر نظام اقتصادی می باشد. نتیجه پژوهش حاضر نشان می دهد، فرار مالیاتی به عنوان یکی از چالش های اساسی کشورها در سراسر دنیا تلقی می شود؛ زیرا موجب کاهش درآمد قانونی دولت می شود و تأثیرات منفی بر انجام وظایف و کارکرد حکومت دارد. این پدیده موجب تحقق نیافتن اهداف پیش بینی شده درباره درآمدهای مالیاتی و اجرای برنامه های دولت و محقق نشدن عدالت مالیاتی و عدالت اجتماعی شده است و می توان گفت که مهم ترین مسئله و مشکل نظام های مالیاتی محسوب می شود.